Η Εκτόξευση της Νοθείας στο Ελαιόλαδο στην ΕΕ
Η αγορά του ελαιολάδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα πρωτοφανές φαινόμενο: τα επίπεδα της απάτης και της παραπλανητικής σήμανσης έχουν φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ. Αυτή η ανησυχητική άνοδος τροφοδοτείται από έναν συνδυασμό παραγόντων, με κυριότερους τις πληθωριστικές πιέσεις και τη μείωση της παραγωγής λόγω της κλιματικής κρίσης.
Γιατί το Ελαιόλαδο Γίνεται Στόχος Απάτης;
Το κόστος του ελαιολάδου έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2018, αποτέλεσμα των ακραίων καιρικών φαινομένων που έχουν επηρεάσει δραματικά την παραγωγή. Αυτή η εκτίναξη των τιμών καθιστά το ελαιόλαδο έναν ιδιαίτερα ελκυστικό στόχο για τους απατεώνες. Όπως επισημαίνει ο καθηγητής επιστήμης τροφίμων, Chris Elliott, οι μεγάλες διακυμάνσεις στις τιμές των εμπορευμάτων συχνά προηγούνται μιας αύξησης της απάτης στον επισιτισμό.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει προκαλέσει σημαντική μείωση στην παραγωγή ελαιολάδου, με την Ισπανία, έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς, να έχει πληγεί σοβαρά από ξηρασίες και καύσωνες. Τα προσωρινά στοιχεία από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου (IOC) προβλέπουν μια μείωση της παγκόσμιας παραγωγής κατά 27% για την περίοδο 2023-24 σε σύγκριση με την περίοδο 2018-19, πέφτοντας κάτω από τα επίπεδα κατανάλωσης. Αυτή η σπανιότητα οδηγεί τις τιμές στα ύψη, καθιστώντας το προϊόν ιδανικό για απάτες.
Τα Στοιχεία που Κρούουν τον Κώδωνα του Κινδύνου
Η άνοδος των τιμών έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των “διασυνοριακών κοινοποιήσεων στην ΕΕ” που αφορούν παραπλανητική σήμανση, πιθανές απάτες και ζητήματα ασφάλειας με μολυσμένα έλαια. Το πρώτο τρίμηνο του 2024 καταγράφηκαν ρεκόρ 50 τέτοιων περιπτώσεων, αριθμός υπερτριπλάσιος σε σχέση με τις 15 περιπτώσεις της ίδιας περιόδου του 2018.
Η Αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οι Προκλήσεις
Παρά την αύξηση των αναφερόμενων περιπτώσεων, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε ότι αυτό υποδηλώνει καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών και επαγρύπνηση μεταξύ των αρχών των κρατών μελών, παρά αυξημένο κίνδυνο για τους καταναλωτές. Η Επιτροπή διατηρεί μια πολιτική «μηδενικής ανοχής» για την απάτη και διοργανώνει ετήσια εργαστήρια για την προώθηση της συνεργασίας και τη σωστή εφαρμογή των ελέγχων.
Κίνδυνοι για τους Καταναλωτές και Πού Ελλοχεύει ο Κίνδυνος
Ο Chris Elliott, καθηγητής ασφάλειας τροφίμων, σημείωσε ότι, ενώ το μολυσμένο ελαιόλαδο θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες, είναι απίθανο να φτάσει στα ράφια των μεγάλων σούπερ μάρκετ. Υποστήριξε ότι οι μικρότερες επιχειρήσεις και οι υπηρεσίες τροφίμων είναι πιο ευάλωτες στην απάτη, καθώς εκεί εντοπίζονται συνήθως οι περιπτώσεις νοθείας.
Το Παράδειγμα της Ιταλίας: Δράσεις κατά της Νοθείας
Οι αρχές σε διάφορες χώρες λαμβάνουν μέτρα. Το Ιταλικό Κεντρικό Ελεγκτικό Σώμα για την Προστασία της Ποιότητας και την Πρόληψη της Απάτης (ICQRF) κατέσχεσε πέρυσι 380 τόνους προϊόντων ελιάς αξίας άνω των 2 εκατομμυρίων ευρώ και κατήγγειλε 17 άτομα για σοβαρές παραβάσεις που σχετίζονται με ψευδή επισήμανση ή δόλια εμπορία μη εξαιρετικά παρθένων ελαίων ως «εξαιρετικά παρθένα». Τον Νοέμβριο, οι ιταλικές αρχές κατάσχεσαν επιπλέον 550.000 κιλά λαδιού, το οποίο αναγραφόταν ψευδώς ως ελαιόλαδο, αλλά στην πραγματικότητα ήταν ένα μείγμα φυτικών ελαίων, αξίας περίπου 250.000 ευρώ.
Η Ανάγκη για Επαγρύπνηση στην Αγορά του Ελαιολάδου
Η πρωτοφανής αύξηση της απάτης στο ελαιόλαδο αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη για επαγρύπνηση τόσο από τις αρχές όσο και από τους καταναλωτές. Η κλιματική κρίση και οι πληθωριστικές πιέσεις δημιουργούν ένα περιβάλλον ευνοϊκό για την αισχροκέρδεια και τη νοθεία. Η ποιότητα και η αυθεντικότητα του ελαιολάδου, ενός θεμελιώδους προϊόντος της μεσογειακής διατροφής, πρέπει να διασφαλίζονται με κάθε τρόπο.
Η ποιότητα και η ασφάλεια των αγροτικών προϊόντων είναι προτεραιότητά μας. Για συνεχή ενημέρωση σχετικά με την αγορά του ελαιολάδου, τις τιμές, τις εξελίξεις στην αγροτική παραγωγή και τα νέα του κλάδου, επισκεφθείτε καθημερινά το e-agrotis.gr ή ακολουθήστε μας στα Social Media για να είστε πάντα ένα βήμα μπροστά!
