Αποκλείονται οι ενταγμένοι στο προηγούμενο Μέτρο 11 του ΠΑΑ 2014-2022 – Τι σημαίνει αυτό για τους παραγωγούς που επένδυσαν νωρίς στη βιώσιμη μελισσοκομία;
Μια νέα οικονομική ενίσχυση για τη βιολογική μελισσοκομία ανακοίνωσε πρόσφατα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ), βάσει της Απόφασης υπ’ αριθμ. 82775 (ΦΕΚ B’ 1765/10.04.2025). Η παρέμβαση Π3-70-1.6 εντάσσεται στο άρθρο 70 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 και καλύπτει δύο διακριτές δράσεις: αφενός τη μετατροπή συμβατικών μελισσοσμηνών σε βιολογικά, αφετέρου τη διατήρηση όσων είναι ήδη βιολογικά. Το μέτρο αποσκοπεί στην ενίσχυση της βιώσιμης μελισσοκομίας, προβλέποντας οικονομικά κίνητρα που μπορεί να φτάνουν έως και 10.230 ευρώ ετησίως (ανάλογα με τον αριθμό κυψελών).
Ωστόσο, έχει προκύψει μια εξέλιξη που προκαλεί αναβρασμό στον κλάδο: οι ήδη ενταγμένοι στο προηγούμενο πρόγραμμα βιολογικής γεωργίας (Μέτρο 11 του ΠΑΑ 2014-2022) αποκλείονται από τη νέα ενίσχυση, πέραν ελάχιστων εξαιρέσεων που αφορούν μεταβιβάσεις εκμεταλλεύσεων. Παρακάτω, αναλύονται οι βασικές πτυχές του μέτρου και οι επιπτώσεις για τους παραγωγούς που είχαν ήδη επενδύσει στη βιολογική μελισσοκομία.
Τι προβλέπει το νέο μέτρο βιολογικής μελισσοκομίας
Διάρκεια και δράσεις
- Μετατροπή μελισσοσμηνών από συμβατικά σε βιολογικά, με ορίζοντα δέσμευσης έξι (6) ετών.
- Διατήρηση ήδη βιολογικών σμηνών, με δέσμευση πέντε (5) ετών.
Οικονομική στήριξη
- Παρέχονται κίνητρα που φτάνουν τα 10.230 ευρώ ετησίως (ανά εκμετάλλευση), καλύπτοντας διαφυγόν εισόδημα, κόστος πιστοποίησης και επιπλέον υποχρεώσεις (εργαστηριακές αναλύσεις κ.λπ.).
- Το ύψος της ενίσχυσης προσαρμόζεται στον αριθμό των κυψελών και τα συναφή έξοδα παραγωγής.
Πόροι από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης
- Η απόφαση δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς η χρηματοδότηση προέρχεται από κοινοτικούς πόρους μέσω της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2023-2027.
Ποιοι παραγωγοί μένουν εκτός και γιατί
Αποκλεισμός ενταγμένων στο Μέτρο 11 (ΠΑΑ 2014-2022)
- Όπως ορίζεται ρητά, οι μελισσοκόμοι που είχαν ενταχθεί στο προηγούμενο πρόγραμμα βιολογικής παραγωγής (Μέτρο 11) δεν μπορούν να αξιοποιήσουν το νέο μέτρο.
- Δεν υπάρχει μεταβατική ρύθμιση ή δυνατότητα επέκτασης για όσους ολοκλήρωσαν πρόσφατα τη συμμετοχή τους στο παλιό μέτρο, κάτι που δημιουργεί κενά και αδικίες, σύμφωνα με τους παραγωγούς.
Επιτρεπόμενες εξαιρέσεις
- Μόνος επιτρεπόμενος μηχανισμός: αν γίνει μεταβίβαση κυψελών σε νέο παραγωγό (που δεν είχε ενταχθεί) ή αν ο διάδοχος είναι ήδη ενταγμένος σε άλλο βιολογικό μέτρο. Αφορά πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις, αφήνοντας όμως τη μεγάλη πλειοψηφία εκτός.
Προϋποθέσεις συμμετοχής και προτεραιότητες
- Ελάχιστος αριθμός 20 σμηνών
- Απαραίτητος για την επιλεξιμότητα στο πρόγραμμα.
- Τήρηση ηλεκτρονικών μητρώων
- Οι παραγωγοί οφείλουν να καταχωρούν αναλυτικά στοιχεία παραγωγής, χειρισμών, κ.λπ.
- Σύναψη συμβάσεων με πιστοποιητικούς φορείς
- Η βιολογική πιστοποίηση είναι απαραίτητη, καλύπτοντας όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας.
- Προτεραιότητα σε νεοεισερχόμενους, μικρομεσαίες εκμεταλλεύσεις και ορεινές/νησιωτικές περιοχές
- Στόχος είναι η στήριξη ευαίσθητων ή νεοσύστατων δομών παραγωγής.
Υπερδέσμευση στο 110%
- Το ΥπΑΑΤ δίνει τη δυνατότητα ένταξης επιπλέον δικαιούχων, προκειμένου να μην μένουν εκτός διαθέσιμου προϋπολογισμού οι επιλέξιμες αιτήσεις.
Ψηφιακή υποβολή & διαφάνεια
- Οι αιτήσεις και τα αποτελέσματα θα αναρτώνται ηλεκτρονικά για πλήρη διαφάνεια στις επιλογές δικαιούχων.
Η βιολογική μελισσοκομία δεν είναι νέα πρακτική στην Ελλάδα. Κάποιοι παραγωγοί είχαν ήδη ενταχθεί στο παλαιό Μέτρο 11, επενδύοντας σε εξοπλισμό και διαδικασίες για τη διατήρηση βιώσιμων μελισσοσμηνών. Παρ’ όλα αυτά, το νέο πλαίσιο αποκλείει τους παλιούς ενταγμένους από την πιθανή ενίσχυση, αφήνοντας τους χωρίς οικονομική στήριξη για την επόμενη περίοδο.
Αυτό γεννά επίκαιρα ερωτήματα, όπως:
- Θα υπάρξει μελλοντική ρύθμιση μεταβατικότητας για να μην τιμωρούνται οι «πρωτοπόροι» βιοκαλλιεργητές;
- Πώς θα αντιμετωπιστούν εκείνοι που έχουν ήδη επενδύσει μεγάλο κεφάλαιο σε βιολογική μέθοδο και μένουν εκτός του νέου προγράμματος;
Το νέο πρόγραμμα βιολογικής μελισσοκομίας (Παρέμβαση Π3-70-1.6) ανοίγει σημαντικές ευκαιρίες οικονομικής ενίσχυσης για όσους μελισσοκόμους επιθυμούν να μετατρέψουν ή να διατηρήσουν βιολογικά μελισσοσμήνη, με κίνητρα που φτάνουν έως και 10.230 ευρώ ετησίως. Παράλληλα, όμως, ο αποκλεισμός των ήδη ενταγμένων στο Μέτρο 11 «σπέρνει» απογοήτευση σε παραγωγούς που λειτουργούν ήδη με βιολογικές πρακτικές.
Σε κάθε περίπτωση, η ενίσχυση για τη βιολογική μελισσοκομία δεν είναι απλώς μια επιδοματική παρέμβαση, αλλά συνιστά κομβική στρατηγική για τη διατήρηση των μελισσών, τη βιοποικιλότητα και τη διατροφική ασφάλεια. Απομένει να φανεί αν θα υπάρξουν διορθωτικές κινήσεις ή επόμενα μέτρα που να συμπεριλάβουν και τους «πρωτεργάτες» της βιολογικής μελισσοκομίας.
Για περισσότερες ειδήσεις και όλα τα Αγροτικά νέα, επισκεφτείτε το e-Agrotis.gr.
