Τα φρούτα στη διατροφή
Τα λαχανικά στη διατροφή
Το σέλινο, ο άνηθος και ο δυόσμος ήταν τα αγαπημένα τους μυρωδικά για τις σαλάτες οι οποίες περιείχαν οπωσδήποτε σκόρδα και κρεμμύδια, ενώ οι τομάτες τους ήταν άγνωστες. Τα αγγούρια τους ήταν γνωστά σε διάφορες μάλιστα ποικιλίες, και πίστευαν ότι γινόντουσαν πιο δροσερά, αν πριν το φύτεμα, ο σπόρος έμενε για λίγο διάστημα μέσα σε γάλα, ή σε μέλι διαλυμένο σε νερό.
Τα μανιτάρια αποτελούσαν αγαπημένο και περιζήτητο έδεσμα αν και υπήρχε φόβος για το δηλητήριο τους. Τα όσπρια τα έτρωγαν βραστά, ψητά ή σε πουρέ με τα κουκιά να είναι το λιγότερο αγαπητό πιάτο από αυτά. Τα χορταρικά τα ‘έντυναν’ με μια σάλτσα φτιαγμένη από λαδόξυδο και διάφορα καρυκεύματα.
Πολλοί καλλιεργούσαν τα λαχανικά λόγων των φαρμακευτικών τους ιδιοτήτων. Υπάρχουν αναφορές στον βασιλιά της Περγάμου τον Άτταλο, ο οποίος έβρισκε ευχαρίστηση στο λαχανόκηπό του, όπου, εκτός των άλλων, καλλιεργούσε υοσκύαμο, ελλέβορο και κώνειο. Κάποιοι υποστηρίζουν πως καλλιεργούσε αυτά τα φυτά γιατί έκανε έρευνες για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες. Άλλοι όμως παρατηρούν ότι αυτό που ενδιέφερε περισσότερο το φιλότεχνο βασιλιά ήταν η δραστικότητα τους ως δηλητηρίων, που, όπως λεγόταν φρόντιζε να στέλνει στους ‘φίλους’ του.
Οι βολβοί
Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τους βολβούς ως την κατεξοχήν αφροδισιακή τροφή. Στην ώριμη ηλικία τους έτρωγαν βολβούς μετά μανίας, προτιμώντας, για… “καλύτερα αποτελέσματα”, τους λεγόμενους “βασιλικούς” βολβούς, ενώ οι “κοκκινόξανθοι” έρχονταν δεύτεροι στην προτίμηση τους.
Ο Αθηναίος (Β’ 63ί-64&) αναφέρεται στην αφροδισιακή ιδιότητα των βολβών, παραθέτοντας στίχους από τον Βουταλίωνα, έργο του ποιητή της Μέσης Αττικής Κωμωδίας, Ξέναρχου:
Κακός δαίμονας ώρμησε κι ακάθεκτος
κατέλυσε τον οίκο των Πελοπιδών.
Γενιά ήταν ανίκανη. Ούτε ο βραστός βολβός,
τέκνο της γης και σύνοικος της Δήμητρας,
μπόρεσε να ωφελήσει
αν και ευνοεί το αφροδίσιο πάθος
σε όλους όσοι αγαπούν.
Τους βολβούς τους μαγείρευαν με διάφορους τρόπους (απ1., Α’ 5ο) και τους συνδύαζαν και με αφροδισιακές σάλτσες, οι οποίες περιείχαν μέλι, σουσάμι κ.ά.
Οι αρχαίοι προγονοί μας πίστευαν βέβαια ότι οι βολβοί διεγείρουν τις σωματικές ορμές, παράλληλα όμως υιοθετούσαν και την παροιμία εκείνης της εποχής, σύμφωνα με την οποία:
Τί να σου κάνει ο βολβός, αν το νεύρο σου είναι σκάρτο;
 |
| Υπάρχουν αναφορές στον βασιλιά της Περγάμου τον Άτταλο, ο οποίος εύρισκε ευχαρίστηση στο λαχανόκηπό του, όπου, εκτός των άλλων, καλλιεργούσε υοσκύαμο, ελλέβορο και κώνειο |
Το σκόρδο
Το σκόρδο ήταν γνωστό από πολύ παλιά. Του απέδιδαν μαγικές και θεραπευτικές ιδιότητες και το χρησιμοποιούσαν κατά της βασκανίας και της μαγείας. Στην Αίγυπτο οι κατασκευαστές των πυραμίδων κατανάλωναν σκόρδο σε μεγάλες ποσότητες. Το σκόρδο από αρχαιοτάτων χρόνων θεωρήθηκε φυτό ερωτικό, αναζωογονητικό και φαρμακευτικό.
Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν σκορδοφάγοι από την εποχή του Ομήρου. Έτρωγαν το σκόρδο ως προσφάι ή ως άρτυμα στα διάφορα εδέσματα ή το πρόσθεταν στις σαλάτες τους. Αποτελούσε, όπως και σήμερα, το κύριο συστατικό της σκοροδάλμης, δηλαδή της σκορδαλιάς, η οποία ήταν γνωστή και ιδιαίτερα αγαπημένη στους αρχαίους- ένα είδος σκορδαλιάς ήταν και ο μυτ-τωτός, χυλός παρασκευασμένος στο γουδί, που περιείχε τυρί, σκόρδα, αυγά, μέλι και λάδι.
Κατά την κλασική εποχή, τα σκόρδα τα πουλούσαν σε ειδικό σημείο στην αγορά τροφίμων της Αθήνας, που ήταν και τόπος συνάντησης των Αθηναίων. Οι πωλητές έκαναν μάλιστα και διάφορους αστεϊσμούς, προκειμένου να τα πουλήσουν, διαλαλώντας τις ιδιαίτερες αφροδισιακές τους ιδιότητες. Οι Αθηναίοι χρησιμοποιούσαν πολύ τα σκόρδα και ιδιαίτερα στις κοκορομαχίες. Συνήθως έβαζαν δύο πετεινούς να μονομαχήσουν, στους οποίους προηγουμένως είχαν δώσει να φάνε σκόρδα και κρεμμύδια, για να αυξήσουν την επιθετικότητα τους. Όσοι στοιχημάτιζαν πλήρωναν ακριβά τα κοκόρια που ήταν ικανά να νικήσουν. Αυτού του είδους οι κοκορομαχίες απεικονίζονται σε αγγεία εκείνης της εποχής.
Τα Μέγαρα φημίζονταν για τα περίφημα σκόρδα τους. Και αξίζει να επισημανθεί ότι το σκόρδο το συνιστούσαν ως δυναμωτικό στους αθλητές των Ολυμπιακών αγώνων.
Το κρεμμύδι
Το κρεμμύδι, όπως και το σκόρδο, το κατανάλωναν οι προγονοί μας καθημερινά. Εκτός από θεραπευτικό το θεωρούσαν επίσης και αφροδισιακό. Οι κωμωδιογράφοι της εποχής το είχαν σε ιδιαίτερη εκτίμηση.
Το πράσο
Το πράσο ήταν γνωστό στην Αίγυπτο από τα πρώτα χρόνια της βιβλικής ιστορίας. Οι αρχαίοι Έλληνες το θεωρούσαν αφροδισιακό, μάλλον λόγω του φαλλικού του σχήματος, και εμπιστεύονταν τις διουρητικές και υπακτικές ιδιότητες του.
Τα μανιτάρια
Ο Αθηναίος στους Δειπνοσοφιστές (Β’ 62ο) παραθέτει την άποψη του Δίφιλου, σύμφωνα με τον οποίο τα μανιτάρια είναι νόστιμα, καθαρτικά και θρεπτικά, αλλά επίσης δύσπεπτα και προκαλούν αέρια, ενώ πολλά από αυτά είναι δηλητηριώδη.
Για αντίδοτο οι αρχαίοι Έλληνες μεταχειρίζονταν υδρόμελι ή οξύμελι, νίτρο και ξύδι. Όποιος δηλητηριαζόταν από μανιτάρια έπρεπε να πιει οπωσδήποτε το μείγμα αυτό και μετά να κάνει εμετό.
Από τα μανιτάρια, αφροδισιακό θεωρούσαν ιδιαίτερα το ονομαζόμενο νδνο ή τρούφα, που φύτρωνε σε αμμώδεις παραλίες κάτω από τη γη και ήταν σπάνιο και πανάκριβο (ό.π., Β’ 62). Σήμερα οι τρούφες καλλιεργούνται, γι’ αυτό και η τιμή τους είναι προσιτή.
Το τρελομανίταρο ή αμανίτης ο μυγοκτόνος ήταν επίσης ένα είδος μανιταριού που θεωρούσαν ότι είναι διεγερτικό. Πρόκειται για το γνωστό μανιτάρι με το κόκκινο καπέλο και τις λευκές βούλες, το οποίο φύεται στα δάση. Κατά τις Διονυσιακές τελετές, λέγεται ότι οι μαινάδες και οι σάτυροι, οι οποίοι εκστασιάζονταν χορεύοντας προς τιμήν του Διόνυσου, έπιναν κρασί που περιείχε τρελομανίταρο.
Το σατύριον
Το σατύριον είναι φυτό της οικογένειας των Ορχεωδών και αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη ότι το χρησιμοποιούσαν ως εξαιρετικό αφροδισιακό. Στα Υγιεινά Παραγγέλματα (126 Β’) ο Πλούταρχος διερωτάται “τί διαφορά έχει να κεντρίζει και να διεγείρει κάποιος την ηδονή χρησιμοποιώντας σατύριον (αφροδισιακά) από το να ερεθίζει τη γεύση του με οσμές και καρυκεύματα;“.
Ο σταφυλίνος
Ο σταφυλίνος ήταν φυτό που φύτρωνε από σπόρο, μόνος του, στα χωράφια. Ο κωμωδιογρά-φος της Νέας Αττικής Κωμωδίας Δίφιλος τον αναφέρει ως μαλακτικό για το στομάχι ενώ του απέδιδαν και υπακτικές ιδιότητες (Αθηναίος, Θ’ 3715). Τον σταφυλίνο τον ονόμαζαν και φίλτρο, θεωρώντας ότι διεγείρει τη σεξουαλική διάθεση.
Αναφροδισιακά λαχανικά
Το μαρούλι
Το μαρούλι οι αρχαίοι Έλληνες το θεωρούσαν αναφροδισιακό. Και δεν είναι τυχαίο ότι υπήρχε και μύθος, σύμφωνα με τον οποίο η Αφροδίτη μέσα σ’ ένα μαρούλι έκρυψε νεκρό τον Άδωνι.
Πολλοί ποιητές χρησιμοποίησαν τον μύθο αυτό για να μιλήσουν αλληγορικά και ήταν κοινή η πεποίθηση ότι όσοι έτρωγαν μαρούλια σε μεγάλες ποσότητες και για μεγάλο χρονικό διάστημα είχαν μείωση των αφροδίσιων ορμών τους.
Ο Εύβουλος, ποιητής της Μέσης Αττικής Κωμωδίας, στους Ανίκανους έγραφε: “Γυναίκα, πάρε απ’ το τραπέζι τα μαρούλια. Διαφορετικά, να ξέρεις, δεν θα φταίω εγώ. Σ’ αυτό το λάχανο ξάπλωσε νεκρό τον Άδωνι η Αφροδίτη, αυτό το λάχανο είναι νεκρών τροφή.”
Εξάλλου ο κωμικός ποιητής Άμφις, σύγχρονος του Πλάτωνος, στο έργο του Ιάλεμος* έκανε ειδική μνεία στα μαρούλια, όπως μας παραδίδει ο Αθηναίος (Β’ 695-ο):
Απ’ τα μαρούλια αν έτρωγε κάποιος γύρω στα εξήντα,
και τύχαινε με γυναίκα να βρεθεί μετά,
άπραγος θα στριφογύριζε όλη νύχτα,
χωρίς να εκπληρώσει επιθυμία καμιά
και αντί να κάνει τη δουλειά του όπως ξέρει,
με το χέρι του και μόνο θα ξεθύμαινε!
“Ευνούχο” αποκαλούσαν οι Πυθαγόρειοι το μαρούλι και οι γυναίκες «αστύη», δηλαδή χόρτο της ανικανότητας, γιατί πίστευαν ότι οι άνδρες που έτρωγαν μαρούλι είχαν μειωμένη σεξουαλική απόδοση.
Ο δυόσμος
Ο δυόσμος, όταν τρώγεται συχνά, πίστευε ο Ιπποκράτης (Περί Διαίτης, Β’ 54), διαλύει το σπέρμα και το κάνει να ρέει, εμποδίζει τη στύση και εξασθενίζει το σώμα.
Υπήρχε όμως και η ακριβώς αντίθετη άποψη, σύμφωνα με την οποία ο δυόσμος είναι άριστο αφροδισιακό. Λέγεται ότι ο Αριστοτέλης είχε συμβουλεύσει τον Αλέξανδρο να μην επιτρέπει στους στρατιώτες του να καταναλώνουν αφέψημα δυόσμου στις εκστρατείες, επειδή το θεωρούσε αφροδισιακό.
Το αγγούρι
Στην αρχαιότητα το αγγούρι το αποκαλούσαν συκιό, από τα ρήματα σεύομαι, δηλαδή κουνιέμαι, και κίω, δηλαδή πηγαίνω. Θεωρούσαν ότι είναι δροσιστικό, αλλά ότι είναι δύσπεπτο και προκαλεί δυσκοιλιότητα. Κατά μία εκδοχή (Αθηναίος, Γ 73ο), το αγγούρι καταστέλλει τη γενετήσια ορμή.
Πηγές
– https://www.itrofi.gr/diatrofi/istoria/article/191/ta-froyta-ton-arhaion-ellinon
– https://foodforhealth.gr/ta-ofeli-tis-mesogeiakis-diatrofis
– https://www.itrofi.gr/diatrofi/istoria/article/160/lahanika-ta-agapimena-ton-arhaion-ellinon
– https://www.gourmed.gr/mesogeios/no-category/afrodisiaka-anafrodisiaka-lahanika-stin-arhaia-ellada
Πηγή άρθρου – gardenandagricultureingreece.blogspot.com
