Οι πρόσφατες αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ εναντίον στόχων στο Ιράν αύξησαν κατά $3–5/βαρέλι την τιμή του πετρελαίου, με το Brent να διαμορφώνεται γύρω στα $77–78 reuters.com. Ο δείκτης γεωπολιτικού κινδύνου ενσωματώνεται στις τιμές, με την πιθανότητα μπλοκαρίσματος του Στενού του Χορμούζ να λειτουργεί ως μαύρο σενάριο.
Οι αναλυτές της Citi εκτιμούν ότι οι τιμές μπορεί να φτάσουν έως τα $90/βαρέλι εάν διακοπεί εξαγωγή 1,1 εκατ. βαρελιών/ημέρα , ενώ οι JPMorgan προβλέπουν μέχρι και $120–130/βαρέλι σε περίπτωση ευρείας διαταραχής .
Πώς επηρεάζονται οι αγρότες: από καύσιμα έως λιπάσματα
1. Αυξημένο κόστος καυσίμων & μεταφορών
Το πετρέλαιο επηρεάζει άμεσα την τιμή του ντίζελ. Αύξηση στην τιμή του πετρελαίου μεταφράζεται σε ακριβότερη λειτουργία τρακτέρ, ποτιστικών και μεταφορές αγροτικών προϊόντων. Οι αναλύσεις δείχνουν ότι για κάθε $10 αύξηση, το κόστος παραγωγής μπορεί να ανέβει κατά 5–6% .
2. Ακριβότερα λιπάσματα
Οι τιμές των πρώτων υλών για λιπάσματα (νιτρικά, φωσφορικά, κάλιο) αυξάνονται – π.χ. Nitrate up £45/τοννο και DAP +£13/τοννο ahdb.org.uk. Αυτό πλήττει ιδιαίτερα τους σιτο-καλλιεργητές και όσους στηρίζονται σε μεγάλη χρήση λιπασμάτων.
3. Άνοδος κόστους ζωοτροφών
Εάν αυξηθούν οι τιμές ενέργειας, αυξάνεται το κόστος μεταφοράς δημητριακών και ζωοτροφών – σημαντικό κόστος για κτηνοτρόφους.
Επιπτώσεις στη γεωργία & στη φτωχή αγροτική οικονομία
- Μείωση κερδοφορίας: Οι παραγωγοί δίνουν πλέον περισσότερα για καύσιμα και λιπάσματα χωρίς αντίστοιχη άνοδο τιμών πώλησης.
- Πληθωρισμός τροφίμων: Η διεθνής ανατίμηση πετρελαίου οδηγεί σε άνοδο των τιμών τροφίμων – ένα σημαντικό πλήγμα ειδικά στις ευάλωτες χώρες .
- Αβεβαιότητα επενδύσεων: Οι αγρότες αναστέλλουν επενδύσεις σε εξοπλισμό, αρδευτικά συστήματα, λόγω αυξημένου κόστους και φόβου οικονομικής αστάθειας.
Τι δείχνουν τα δεδομένα
- Brent: +10% από τις αρχές Ιουνίου (~$70→$77)
- Ντίζελ/βιομηχανικό πετρέλαιο: Αύξηση 8–10% στις ΗΠΑ και Ευρώπη
- Λιπάσματα: Nitrate +13%, DAP +3% μηνιαίως
Σενάρια και προοπτικές
| Σενάριο | Τιμή πετρελαίου | Επιπτώσεις |
|---|---|---|
| Μικρό σοκ | $85–90/bbl | Οριακή πίεση σε τιμές, κόστος μεταφορών |
| Μεσαίο σοκ | $100–120/bbl | Αύξηση κόστους παραγωγής κατά 10–15%, πληθωρισμός τροφίμων |
| Έκτακτο σοκ | $130+ | Ρήγμα στην αγροτική παραγωγή, κοινωνικοί τριγμοί |
Συμπέρασμα
Η γεωπολιτική κρίση στη Μέση Ανατολή ανεβάζει το κόστος παραγωγής για Έλληνες αγρότες και κτηνοτρόφους. Απαιτείται:
- Άμεσα προγράμματα επιδότησης καυσίμων και λιπασμάτων
- Στρατηγική αξιοποίηση ΣΣ ΚΑΠ για ενεργειακές αναβαθμίσεις
- Ενίσχυση αγροτικής υποδομής και μείωσης ενεργειακής εξάρτησης
Μείνετε ενημερωμένοι για τον αντίκτυπο στις οικονομικές εξελίξεις και την αγροτική ανάπτυξη στο e‑agrotis.gr.
