Σε μια αιφνιδιαστική κίνηση, ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την επιβολή δασμών σε προϊόντα από όλον τον κόσμο, επεκτείνοντας τα μέτρα του σε έναν ευρύ κατάλογο χωρών και αγαθών. Όπως τονίζεται σε δημοσιεύματα (π.χ. Newsbomb.gr & tovima.gr), το μέτρο δεν περιορίζεται σε μια συγκεκριμένη χώρα, αλλά αγγίζει πολλές μεγάλες εξαγωγικές οικονομίες. Η κίνηση αυτή προκαλεί ευρεία ανησυχία στους αγρότες και τους εξαγωγείς αγροτικών προϊόντων, που καλούνται να ανταποκριθούν σε υψηλότερα κόστη και πιθανή μείωση ανταγωνιστικότητας.
Τι ακριβώς είναι οι δασμοί και ποιος τους πληρώνει
Σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές, οι δασμοί αποτελούν φόρο ή τέλος που επιβάλλεται από μια κυβέρνηση στα εισαγόμενα αγαθά. Στόχος τους συνήθως είναι να προστατεύσουν την εγχώρια παραγωγή από τον ανταγωνισμό ή να ασκήσουν πίεση σε ξένες χώρες για εμπορικές ή πολιτικές παραχωρήσεις.
Ποιος αναλαμβάνει το βάρος
- Στις περισσότερες περιπτώσεις, το κόστος των δασμών μετακυλίεται εν μέρει ή πλήρως στους εισαγωγείς και τελικά στους καταναλωτές της χώρας που επιβάλλει τους δασμούς.
- Ωστόσο, οι ξένοι εξαγωγείς συχνά ρίχνουν τις τιμές για να διατηρήσουν το μερίδιο της αγοράς, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πιέσεις στα εισοδήματα των παραγωγών.
Πόσα χρήματα αποφέρει
- Οι δασμοί μπορούν να ενισχύσουν βραχυπρόθεσμα τα κρατικά έσοδα της χώρας που τους επιβάλλει, αλλά μακροπρόθεσμα ενδέχεται να πλήξουν τις διμερείς εμπορικές σχέσεις και την παγκόσμια εμπορική ροή.
Ποια προϊόντα και χώρες επηρεάζονται
Διευρυμένος κατάλογος χωρών
- Αντίθετα με όσα είχαν ανακοινωθεί αρχικά για μεμονωμένες αγορές, τα νέα μέτρα αφορούν πολλές χώρες εξαγωγής προς τις ΗΠΑ, ανεξαρτήτως ηπείρου.
- Οι δασμοί δεν στοχεύουν μόνο μεγάλες οικονομίες, αλλά περιλαμβάνουν και χώρες με σημαντικό γεωργικό τομέα που διοχετεύουν αγαθά στις ΗΠΑ.
Ευρύ φάσμα αγροτικών προϊόντων
- Ελαιόλαδο: Παραγωγοί χωρών της Μεσογείου (Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα) προετοιμάζονται για πιθανές πιέσεις τιμών ή μειωμένες εισαγωγές από την αμερικανική πλευρά.
- Οίνος και αλκοολούχα ποτά: Το κρασί αποτελεί ένα ακόμα ευπαθές προϊόν, με τους παραγωγούς να φοβούνται απώλεια μεριδίων στην αμερικανική αγορά.
- Σιτηρά, φρούτα, κηπευτικά και άλλα είδη αναμένεται επίσης να υπόκεινται στους αυξημένους δασμούς.
Τι σημαίνει για τους αγρότες
Κίνδυνος μείωσης ανταγωνιστικότητας
- Οι υψηλότεροι δασμοί συνεπάγονται ακριβότερο κόστος για να φτάσουν τα προϊόντα στην αμερικανική αγορά.
- Οι αγρότες των χωρών εξαγωγής ενδέχεται να δουν μείωση των παραγγελιών ή ανάγκη να «κόψουν» τις τιμές για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί.
Πιθανή αναζήτηση νέων αγορών
- Εάν οι δασμοί παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα, η στροφή σε εναλλακτικές χώρες εισαγωγής κρίνεται πιθανή. Ορισμένοι παραγωγοί θα διερευνήσουν αγορές στην Ασία, τη Μέση Ανατολή ή άλλες περιοχές για να αντισταθμίσουν την απώλεια τζίρου.
Ενδεχόμενες εθνικές/ευρωπαϊκές στηρίξεις
- Οι κυβερνήσεις μπορεί να σχεδιάσουν αντιμέτρα ή επιδοτήσεις για να βοηθήσουν τους αγρότες να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις (π.χ. αποθεματοποίηση, προώθηση προϊόντων σε άλλες αγορές).
Ενδεικτικές αντιδράσεις
- Ευρωπαϊκές οργανώσεις αγροτών
- Πολλές ζητούν διπλωματικές συναντήσεις με τις αμερικανικές αρχές, τονίζοντας ότι η «δασμολογική κλιμάκωση» θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα.
- Προτείνουν επίσης μία «συντονισμένη» αντίδραση μέσω της ΕΕ και των εμπορικών συμφωνιών της.
- Εγχώριες ενώσεις οινοπαραγωγών, ελαιουργών κ.λπ.
- Εκφράζουν αγωνία για τη διατήρηση της φήμης και της παρουσίας τους σε μια από τις μεγαλύτερες αγορές του κόσμου, όπως οι ΗΠΑ.
Τι μέλλει γενέσθαι – Σενάρια για το μέλλον
Μεταβατικότητα: Υπάρχει πιθανότητα ο επόμενος πρόεδρος ή το Κογκρέσο των ΗΠΑ να επανεξετάσουν τους δασμούς, αν θεωρηθεί ότι πλήττουν την αμερικανική οικονομία ή καταναλωτές.
Περίοδος διαπραγμάτευσης: Ενδέχεται εντατικές διαπραγματεύσεις μεταξύ του αμερικανικού Υπουργείου Εμπορίου και των πληττόμενων χωρών, για να περιοριστεί η ζημιά.
Αντίμετρα: Οι θιγόμενες κυβερνήσεις μπορούν να επιβάλουν δικούς τους δασμούς-«απάντηση» σε αμερικανικά προϊόντα, κλιμακώνοντας μια πιθανή εμπορική διένεξη.
Συμπέρασμα
Η κίνηση του Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει νέους δασμούς σε προϊόντα από πολλές χώρες δημιουργεί μια απρόβλεπτη κατάσταση για τον αγροτικό κόσμο. Οι παραγωγοί ελαιολάδου, κρασιού και άλλων αγροτικών προϊόντων ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωποι με ακριβότερη είσοδο στην αμερικανική αγορά, απειλώντας τη σταθερότητα των εξαγωγών τους.
Σε μια περίοδο παγκόσμιας αβεβαιότητας, η ανακοίνωση αυτή επιτείνει τις εμπορικές εντάσεις και οι οργανώσεις παραγωγών καλούν σε διάλογο και στήριξη από τα κράτη-μέλη ή την ΕΕ. Το μέλλον θα εξαρτηθεί από το αν οι διπλωματικές προσπάθειες αμβλύνουν την κρίση ή αν θα ακολουθήσει ένα νέο κεφάλαιο στο «εμπορικό πόκερ» μεταξύ των ΗΠΑ και των βασικών τους εταίρων.
Για περισσότερες ειδήσεις και όλα τα Αγροτικά νέα, επισκεφτείτε το e-Agrotis.gr.
