Οι προκλήσεις για τον αγροδιατροφικό τομέα είναι πολλαπλές και βαθιές. Το χαμηλό αγροτικό εισόδημα και οι δημογραφικές μεταβολές αποτελούν δύο από τους βασικούς παράγοντες που απειλούν την ανθεκτικότητα και την ανάπτυξη του τομέα.
Χαμηλό Αγροτικό Εισόδημα
Παρά τις αυξήσεις που σημειώθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, το ατομικό εισόδημα στη γεωργία παραμένει σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με τους μέσους μισθούς στους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας – περίπου στο 60%. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat (2023), ενώ το αγροτικό εισόδημα έχει αυξηθεί σε βάθος χρόνου, οι αποκλίσεις μεταξύ των κορυφαίων εκμεταλλεύσεων και εκείνων με χαμηλότερα εισοδήματα είναι δραματικές. Το κορυφαίο 10% των εκμεταλλεύσεων εμφανίζει εισόδημα άνω των 61.500 ευρώ ανά εργαζόμενο, ενώ το 10% των πιο μικρών εκμεταλλεύσεων έχει μέσο εισόδημα κάτω από 800 ευρώ.
Δημογραφικές Προκλήσεις
Η δημογραφική κατάσταση αποτελεί ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα. Μόλις το 12% των αγροτών στην ΕΕ είναι κάτω των 40 ετών, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι ακόμη χαμηλότερο, περίπου 7,2%. Επιπλέον, οι περισσότεροι διαχειριστές των αγροτικών εκμεταλλεύσεων είναι ηλικίας άνω των 55-65 ετών, χωρίς επαγγελματική εξειδίκευση πέρα από την πρακτική εμπειρία. Στην Ελλάδα και σε χώρες όπως η Ρουμανία, μόλις 0,7% των διαχειριστών διαθέτουν πλήρη γεωργική κατάρτιση, ενώ οι νεότερες γενιές αγροτών είναι ελάχιστες.
Επιδράσεις στον Αγροδιατροφικό Τομέα
Το χαμηλό εισόδημα και οι δημογραφικές προκλήσεις επηρεάζουν σοβαρά τον αγροδιατροφικό τομέα. Η πρωτογενής παραγωγή απασχολεί στην Ελλάδα ένα ποσοστό διπλάσιο από τον μέσο όρο της ΕΕ (9,7% έναντι 4,2%), αλλά με τη γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, το μέλλον του τομέα τίθεται σε κίνδυνο. Τα οικονομικά βάρη που αντιμετωπίζουν οι αγρότες μειώνουν τις δυνατότητες επένδυσης, και το χαμηλό εισόδημα καθιστά δύσκολη την ανανέωση των γενεών, ενώ αυξάνονται τα εμπόδια για νέους αγρότες που ενδιαφέρονται να ενταχθούν στον κλάδο.
Ο «Ελέφαντας στο Δωμάτιο»: Χρηματοδότηση της ΚΓΠ
Παρά τα θετικά στοιχεία που αναδεικνύει το νέο όραμα για τη γεωργία της ΕΕ, το «ελέφαντας στο δωμάτιο» παραμένει η χρηματοδότηση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) μετά το 2027. Η έλλειψη συγκεκριμένων δεσμεύσεων για κονδύλια στο επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο προκαλεί ανησυχίες σε αγροτικούς οργανισμούς όπως η Copa-Cogeca, που εκπροσωπούν πάνω από 22 εκατομμύρια αγρότες στην ΕΕ. Το νέο όραμα για τη γεωργία και τα τρόφιμα, που παρουσίασε πρόσφατα ο Επίτροπος για τη Γεωργία Christophe Hansen, φαίνεται να παραλείπει τα ουσιώδη μέτρα χρηματοδότησης που απαιτούνται για τη βιώσιμη ανάπτυξη του αγροτικού τομέα.
Προκλήσεις για τους Νέους Αγρότες
Ενώ πολλοί νέοι εκφράζουν ενδιαφέρον για την καριέρα στη γεωργία, η αβέβαιη εισοδηματική προοπτική, οι απαιτητικές κανονιστικές απαιτήσεις και το αυξημένο γραφειοκρατικό βάρος καθιστούν τη μετάβαση στον αγροτικό τομέα ιδιαίτερα δύσκολη. Τα χαμηλά ποσοστά νέων αγροτών στην Ελλάδα (7,2%), καθώς και σε άλλες χώρες όπως η Κύπρος, η Πορτογαλία και η Ισπανία, αποτελούν σημαντική απειλή για το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα.
Το μέλλον των αγροτών απειλείται όχι μόνο από τα χαμηλά εισοδήματα – που ανέρχονται περίπου στο 60% των μέσων μισθών των άλλων κλάδων – αλλά και από τις δημογραφικές προκλήσεις που χαρακτηρίζουν τον αγροτικό τομέα στην ΕΕ. Οι προκλήσεις αυτές, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα στη χρηματοδότηση της ΚΓΠ και την ανάγκη για ανανέωση των γενεών, απαιτούν άμεσες δράσεις από τους αρμόδιους φορείς. Είναι κρίσιμο να δοθούν συγκεκριμένες δεσμεύσεις για τη χρηματοδότηση της ΚΓΠ και να υιοθετηθούν πολιτικές που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα, την καινοτομία και τη συνεργασία στον αγροδιατροφικό τομέα.
με πληροφορίες powergame.gr
Διαβάστε περισσότερα στο e-agrotis.gr και μείνετε ενημερωμένοι για τις τελευταίες εξελίξεις στον αγροτικό και δημογραφικό χώρο!
