Εβδομάδες εμφανούς χειραγώγησης περνάει ο ελαιοκομικός τομέας σε όλη τη Μεσόγειο, με τους «ενδιαφερόμενους» να αναβάλλουν κάθε βδομάδα τις αγορές τους ακόμη και με ζημιά για τους ίδιους, κρατώντας ωστόσο τους έχοντες απόθεμα στην πρίζα
Η προσπάθεια έγκειται στο να ζυγιστούν δεδομένα και προθέσεις, ανιχνεύοντας έτσι το ελάχιστο επίπεδο τιμών στο οποίο είναι διατεθειμένα να πουλήσουν τα ελαιοτριβεία και οι συνεταιριστικές ενώσεις ενόψει της καλύτερης -από άποψη ποσοτήτων- σοδειάς. Στις περιπτώσεις δε που κλείνεται σήμερα συμφωνία, τότε αυτόματα πέφτει σύρμα στην τοπική αγορά και το εμπόριο κόβει 20-50 λεπτά την προσφορά του να δει ποιος θα τσιμπήσει.
Κάπως έτσι έγινε πριν λίγες μέρες σε περιοχή της Μεσσηνίας, όπου κλείστηκαν μέσα στον πανικό της διόρθωσης 2 βυτία έξτρα παρθένου από Έλληνα έμπορο που στέλνει πρώτη ύλη Ιταλία έναντι 6,70 ευρώ το κιλό και μια – δυο μέρες μετά ο ίδιος επανήλθε στην τοπική αγορά πιο σφιχτός, διατεθειμένος να δει ποιος πουλάει στο…ευφάνταστο επίπεδο των 6,20 ευρώ το κιλό δίχως όμως να βρει ανταπόκριση.
Το όλο σκληρό παιχνίδι που άρχισε την πρώτη βδομάδα του Ιουλίου αποσκοπεί στο να πέσουν εδώ και τώρα οι μέσες τιμές του έξτρα σε όλες τις αγορές της Μεσογείου στα επίπεδα που «δικαιολογούνται» για Νοέμβριο βάσει ποσοτικών εκτιμήσεων για την επόμενη χρονιά, δηλαδή ρεαλιστικά γύρω στα 6-6,5 ευρώ το κιλό. Βέβαια, αν συνεχιστεί ο «πανικός» και η τεχνητή διόρθωση συνεχιστεί, δεν αποκλείεται σύντομα να σπάσουμε καθοδικά και τα 6 ευρώ.
Βλέποντας ωστόσο την μεγάλη εικόνα, δεν δικαιολογείται μια υποχώρηση των τιμών κάτω από τα 7 ευρώ στο έξτρα πριν βγει το καλοκαίρι, όπως άλλωστε πιστεύει και ο γενικός διευθυντής της UPA Ανδαλουσίας, Cristobal Cano. Η κατανάλωση αντέχει, τα συμβόλαια τρέχουν και η ξαφνική ιδέα πως «κανείς δεν χρειάζεται το φετινό ακριβό ελαιόλαδο» επειδή την επόμενη σεζόν (δηλαδή σε 3 και βάλε μήνες) η παγκόσμια παραγωγή θα είναι αυξημένη 20%, πάει κόντρα στα θεμελιώδη της προσφοράς και της ζήτησης.
Για το υπόλοιπο της σεζόν και τη μεταβατική περίοδο, δηλαδή μέχρι να μπει καλά ο Νοέμβριος, το απόθεμα ελαιολάδου αθροιστικά στη Μεσόγειο είναι οριακά επαρκές, (όλοι κι όλοι 100-150.000 τόνοι θα μείνουν 30 Σεπτεμβρίου στην Ισπανία) ωστόσο σε καμία των περιπτώσεων τα δύσκολα αυτά μαθηματικά δεν δικαιολογούν τη σκληρή γραμμή του εμπορίου.
Παραδείγματος χάρη, η Ιταλία χρειάζεται κάθε μήνα για εγχώριες ανάγκες και εξαγωγές γύρω στους 60.000 τόνους. Στις 30 Ιουνίου διέθετε συνολικά (χύμα και τυποποιημένο) 179.416 τόνους, οι οποίοι αρκούν οριακά μέχρι να ανατείλει ο Σεπτέμβριος. Ωστόσο, επειδή καμία αγορά δεν επιθυμεί να βρεθεί με μηδενικά αποθέματα εν μέσω περιόδου σύνδεσης δύο εκστρατειών, η χώρα βρίσκεται σε άμεση ανάγκη εισαγωγής 110.000 τόνων, ενώ ιδανικά χρειάζεται 175.000 τόνους. Η μόνη χώρα που έχει να προσφέρει αυτές τις ποσότητες είναι η Ισπανία, η οποία πλέον παίζει τον ρόλο της Τυνησίας, «προσφέροντας» στην ιταλική βιομηχανία παρθένα στα 6,5 ευρώ και έξτρα παρθένα ελαιόλαδα στο όριο των 7 ευρώ. Το τυνησιακό ελαιόλαδο έχει σχεδόν εξαντληθεί, ενώ πέφτει και ακριβό στους Ιταλούς στα 7,30-7,50 ευρώ, δεδομένης της ευκολίας με την οποία μπορεί να εισάγει ισπανικό ελαιόλαδο σε χαμηλότερη τιμή. Βέβαια, μπορεί οι Ιταλοί να αγοράζουν ελαιόλαδο από την Ισπανία για τον Ιούλιο, ωστόσο οι Ιταλοί μεσίτες θα επισκεφτούν Μεσσηνία και Κρήτη Αύγουστο και Σεπτέμβριο για αγορές έξτρα (όσο έχει απομείνει).
Πάντως, οι τιμές που δίνονται από διάφορα εμπορικά κέντρα στην Ιταλία, είναι κάτι παραπάνω από ονομαστικές, αφού με εξαίρεση κάποια ΠΟΠ που πάνε καρφί Αμερική, κανείς δεν θα αγοράσει ελαιόλαδο «περσινής» χρονιάς στα 9-10 ευρώ.
Κάτω από 1,4 εκατ. τόνους η ισπανική σοδειά
Η σαπουνόπερα των εκτιμήσεων που παίζει ζωντανά στους διαδικτυακούς δέκτες δύο μήνες τώρα απ’ άκρη σε άκρη της Μεσογείου περιλάμβανε ακραίες τιμές δίχως όμως…μέσες και ζυγισμένες απόψεις. Στην ευρεία κλαδική σύσκεψη της Asaja (Ένωση Νέων Αγροτών) πριν λίγες μέρες ακούστηκε ξανά στις επίσημες ομιλίες αυτό που ο Ισπανός υπουργός Γεωργίας είχε ήδη προαναγγείλει 6 Ιουνίου και είχε γράψει η Agrenda, δηλαδή πως με βεβαιότητα η Ισπανική παραγωγή θα ξεπεράσει τους 1.000.000 τόνους, προσθέτοντας ωστόσο πως «η μπίλια κάθεται» μεταξύ 1,2 με 1,3 εκατ. τόνων με πρακτικό μέγιστο τους 1,4 εκατ. τόνους. Να σημειωθεί εδώ πως το διαδίκτυο έχει κατακλυστεί τις τελευταίες εβδομάδες με αναφορές ιδιωτών Ισπανών γεωπόνων για σοδειά 1,7-1,8 εκατ. τόνων, κάτι που δεν επαληθεύεται, αλλά χρησιμοποιείται οργανωμένα ως επιχείρημα προς διόρθωση της τιμής.
Η διαφορά αυτή των 400-500.000 τόνων είναι το ζουμί της υπόθεσης, καθώς σε μια αγορά όλων κι όλων 3 εκατ. τόνων, οι μέσες τιμές διαμορφώνονται τελείως διαφορετικά και πολύ πιο χαμηλά όταν η προσφορά επιτρέπει τη διαμόρφωση στρατηγικού αποθέματος, κάτι που μπορεί να γίνει με την Ισπανία ας πούμε στους 1,7 εκατ. τόνους. Από την άλλη, όταν όντως επιβεβαιωθεί το σενάριο των 1,2-1,3 εκατ. τόνων, παραγωγοί και ελαιοτριβεία θα βρίσκονται σε πολύ καλύτερη διαπραγματευτική θέση.
Γιάννης Ρούπας – elaiaskarpos.gr
