Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να μιλήσουμε για το κλάδεμα των ελαιοδέντρων ακόμα και σε αυτή την περίοδο που η συγκομιδή της ελιάς βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Καταρχήν για να ξεκαθαρίσουμε: η συγκομιδή και το κλάδεμα της ελιάς δεν πάνε μαζί. Επομένως, μην τα κάνετε ποτέ μαζί. Βρισκόμαστε στη περίοδο της συγκομιδής και είναι φθινόπωρο και αντιστοίχως υπάρχει και καιρός μετέπειτα για το κλάδεμα, το χειμώνα. Αντίθετα, είναι καλύτερο για μερικούς να κλαδεύουν –όπως αρέσκεται να επαναλαμβάνει ο δάσκαλος του κλαδέματος Giorgio Pannelli– γιατί έτσι κατανοούν ξεκάθαρα τη βλαστική και παραγωγική πρόοδο του ελαιώνα.
Υπάρχει όμως, ένας σημαντικότερος λόγος που δεν πρέπει να υποτιμηθεί το κλάδεμα της ελιάς. Αυτή είναι η περίοδος για να σκεφτούμε πώς να πραγματοποιήσουμε και να κάνουμε το κλάδεμα παραγωγικό αξιολογώντας τις καλύτερες ενέργειες για να πετύχουμε αυτό το αποτέλεσμα. Όλα ξεκινάνε από τη νέα ΚΑΠ που θα τεθεί σε ισχύ με το 2024. Ειδικότερα, το οικολογικό σύστημα 3, αφιερωμένο στην προστασία ελαιόδεντρων, εγγυάται ενίσχυση 22 ευρώ ανά στρέμμα (με αύξηση 20% για τις ευπαθείς περιοχές νιτρικών αλάτων και για τις περιοχές Natura 2000) σε όσους δεν καίνε τα κλαδιά μέσα στο χωράφι. Και αυτή ακριβώς, η επαναχρησιμοποίηση των υποπροϊόντων του κλαδέματος είναι που μπορεί να μας επιτρέψει να προσθέσουμε περαιτέρω οικονομική αξία στις ενισχύσεις που προβλέπονται από το οικολογικό σύστημα 3.
Μια πρόσφατη μελέτη του CREA (Engineering and Agro-Food Processing), με στόχο την παραγωγή pellets από υπολείμματα κλαδέματος, εξέτασε τη φρέσκια υπολειμματική βιομάζα που προέκυψε από το κλάδεμα ελαιώνων σε ένα εκτάριο, επιλέγοντας 30 δείγματα φυτών από τα οποία 10 κλαδιά ελήφθησαν τυχαία και συνολικά 300.
Μεταξύ άλλων, εξετάστηκαν η περιεκτικότητα σε νερό, η πυκνότητα, οι διαστάσεις, η περιεκτικότητα σε τέφρα και η θερμογόνος δύναμη.
Πρώτα απ’ όλα, η μέση ποσότητα βιομάζας υπολογίστηκε με εξαμηνιαίο κλάδεμα, που βρέθηκε να είναι 2,36 τόνοι ανά εκτάριο ετησίως (με 100 φυτά, διατεταγμένα 10 x 10). Στη συνέχεια μετρήθηκε η υγρασία, η οποία από 27% τον Απρίλιο όταν έγινε το κλάδεμα έφτασε στο 11,45% ένα μήνα αργότερα και μετά από έκθεση του υλικού στον ήλιο για 24 ώρες.
Το ποσοστό έπεσε κάτω από το 10% (και επομένως σε συμμόρφωση με τα νόμιμα όρια) με τη σφαιροποίηση της εξευγενισμένης βιομάζας που υπόκειται σε ισχυρή πίεση με σαφή αύξηση της θερμοκρασίας: αυτή η διαδικασία ευνοεί τη συνοχή των σωματιδίων, λόγω της μερικής σύντηξης της λιγνίνης.
Από τις αναλύσεις που έγιναν, προέκυψε ότι η διάμετρος ήταν λίγο πάνω από 6 mm και το μήκος του pellet ήταν 16,66 mm, και σε αυτή την περίπτωση, συμμορφώνεται με τους ισχύοντες κανονισμούς. Η θερμογόνος δύναμη είναι επίσης θετική, η πιο σημαντική παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη για να χαρακτηριστεί μια ουσία ως καύσιμο (16,83 MJ/kg, υψηλότερη από το ελάχιστο όριο των 16,5 MJ/Kg).
Το ποσοστό της τέφρας που καταγράφηκε είναι ελαφρώς υψηλότερο (2,54% έναντι μέγιστης επιτρεπόμενης τιμής 2%), αλλά είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να ξεπεραστεί, εξετάζοντας τη δυνατότητα ανάμειξης, σε μεταβλητά ποσοστά, κλαδέματος ελιάς με ξύλα από άλλα είδη δέντρων.
Eν κατακλείδι, τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν το θετικό πρόσημο σε όλα τα μέτωπα, με ουσιαστική συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας και με τελικό συμπέρασμα ότι «θα φαινόταν δυνατή η παραγωγή pellets λογικής ποιότητας χρησιμοποιώντας υπολειμματική βιομάζα ως πρώτη ύλη».
