Το καρπούζι είναι ένα από τα πιο δημοφιλή και δροσιστικά φρούτα του καλοκαιριού. Και γίνονται ακόμα πιο νόστιμα όταν καλλιεργούμε στο δικό μας λαχανόκηπο ή ακόμα και στο μπαλκόνι. Τι χρειάζεται λοιπόν να γνωρίζουμε για να παράξουμε τα δικά μας γλυκά και νόστιμα καρπούζια.
Βοτανικά το καρπούζι είναι το είδος Citrulus lanatus ή Citrulus vulgaris της οικογένειας των κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae). Το φυτό προέρχεται από τις περιοχες της κεντρικής και νότιας Αφρικής.
Οι περισσότερες ποικιλίες είναι διπλοειδής ενώ υπάρχουν και τριπλοειδής ποικιλίες (άσπερμες ποικιλίες)
Οι κυριότερες χώρες παραγωγής καρπουζιού είναι η Κίνα, Τουρκία, Ευρωπαϊκή Ένωση (με κυριότερες χώρες την Ισπανία και τη Ελλάδα), το Ιράν, η Αίγυπτος, οι Η.Π.Α., η Ρωσία, το Καζακστάν, η Βραζιλία και το Μεξικό.
Στην Ευρώπη καλλιεργείται στις Βαλκανικές και Μεσογειακές χώρες, με πρώτη την Ισπανία, δεύτερη την Ελλάδα και ακολουθούν χώρες όπως η Ιταλία, η Ρουμανία, η Σερβία, η Αλβανία κ.α.
Στην Ελλάδα οι κυριότερες περιοχές παραγωγής καρπουζιού είναι η Δυτική Πελοπόννησος (Ηλεία, Μεσσηνία (Κυπαρισσία), η Στερεά Ελλάδα, Η θεσσαλία. Για την χώρα μας είναι εξαγωγικό προϊόν.
Ιστορικά στοιχεία: Το καρπούζι καλλιεργούνταν στην αρχαία Αίγυπτο και αρχαία Ελλάδα. Μάλιστα, ο Γαληνός αναφέρεται στο καρπούζι με την ονομασία “μελοπέπων” και ο Διόσκουρος το ονομάζει “σίκυος ο ήμερος”. Μεταφέρθηκε στην Κίνα και την Ινδία καθώς και στην Αμερική μετά την ανακαλυψη της από τον Κολόμβο.
Στην καθαρεύουσα ονομάζεται ως “σίκυς ο υδροπέπων” ή “υδροπέπων” αλλά επικράτησε, η ονομασία καρπούζι (τουρκικής προέλευσης “karpuz”).
Στα κυπριακά ονομάζεται και παττίχα, πάττιχος.
Ανάλογα με την περίοδο συγκομιδής και το χρόνο μεταξύ σποράς και συγκομιδής υπάρχουν πρώιμες, κανονικές και όψιμες ποικιλίες.
- Πολύ γνωστή ποικιλία είναι η Sugar Baby η οποία είναι πρώιμη ποικιλία με σφαιρικό καρπό μεσαίου μεγέθους και βαθύ κόκκινο χρώμα σάρκας.
- Επίσης πολύ καλή ποικιλία είναι και η Crimson Sweet η οποία είναι και αυτή πρώιμη και παράγει μεγάλο καρπό.
Παράγοντες που επηρεάζουν την καλλιέργεια
Φως: Η καρπουζιά προτιμάει τα ηλιόλουστα σημεία. Φυτεύουμε τα φυτά σε σημεία έτσι ώστε το ηλιακό φως να χτυπάει άμεσα τα φύλλα. Σε περιόδους καύσωνα και πολύ υψηλών θερμοκρασιών καλό είναι να σκιάζομαι κατά τις μεσημεριανές ώρες.
Έδαφος-Χώμα: Το έδαφος πρέπει να είναι ελαφρύ, αμμώδες ή αμμοπηλώδες, βαθύ και με καλή αποστράγγιση. Γόνιμα εδάφη, πλούσια σε οργανική ουσία δίνουν καλή παραγωγή και υψηλή ποιότητα καρπουζιών.
Υγρασία: Αν και έχει μεγάλες απαιτήσεις σε νερό το καρπούζι δεν θέλει ιδιαίτερα υγρά εδάφη για αυτό κιόλας στα αμμουδέρα είναι και τα πλέον κατάλληλα. Επομένως, καλή αποστράγγιση του εδάφους βοηθάει σε μία καλή ανάπτυξη του φυτού με λιγότερες μυκητολογικές ασθένειες.
Καλλιεργητικές εργασίες και περιποιήσεις για το καρπούζι
Προετοιμασία εδάφους: Κατά την προετοιμασία του εδάφους ακολουθούμε τους κανόνες που έχουμε γενικά πριν τη φύτευση των λαχανικών στο λαχανόκηπο.
Πότισμα: Θέλει αρκετό νερό περισσότερο από την πεπόνια. Στο λαχανόκηπο ειδικά του τους καλοκαιρινούς μήνες χρειάζεται καθημερινό πότισμα.
Λίπασμα: η οργανική ενίσχυση του εδάφους είναι πάρα πολύ σημαντική για την καλλιέργεια του καρπουζιού. Έτσι η προσθήκη κομπόστ ή κοπριάς πριν την καλλιέργεια είναι πολύ σημαντική. Επιπλέον όμως γίνεται προσθήκη βιολογικών κατά προτίμηση λιπασμάτων κοκκώδης μορφής στην αρχή και στη συνέχεια κατά την πορεία της καλλιέργειας συμπληρωματικές λιπάνσεις με υγρό λίπασμα για κηπευτικά.
Λοιπές εργασίες: εάν δεν υπάρχει πολύς χώρος στο λαχανόκηπο το καρπούζι μπορεί να έχει και κατακόρυφη ανάπτυξη οπωσδήποτε με υποστύλωση που γίνεται με σπάγκο ενώ οι καρποί πρέπει να δηλώνεται επιπλέον με πλαστικό δίχτυ.
Πότε σπέρνουμε τους σπόρους στο καρπούζι;
Η σπορά του καρπουζιού σε σπορείο ξεκινάει από τα μέσα προς τέλος Μαρτίου και μέχρι και τα μέσα Απριλίου. Στη τελική τους θέση οι καρπουζιές φυτεύονται 1 – 1,5 μήνα μετά τη σπορά.
Συγκομιδή – συντήρηση
Η συγκομιδή των καρπουζιών ξεκινάει 3 – 5 μήνες μετά τη σπορά ανάλογα με την ποικιλία καρπουζιού.
