Tα πυρηνόκαρπα προσβάλλονται από διάφορα είδη ωιδίων τα οποία έχουν παγκόσμια εξάπλωση. Στη χώρα μας, προβλήματα από προσβολή ωιδίων εμφανίζονται κυρίως στη ροδακινιά και βερικοκιά, αλλά και νεκταρινιά.
Με ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη της ασθένειας προκαλείται καχεκτική ανάπτυξη των δέντρων και μειωμένη παραγωγή. Οι καρποί λόγω μικρού μεγέθους και εμφάνισης είναι υποβαθμισμένης ποιότητας.
|
Στη χώρα μας, προβλήματα από προσβολή ωιδίων εμφανίζονται κυρίως στη ροδακινιά και βερικοκιά, αλλά και νεκταρινιά |
Συμπτώματα
Η ασθένεια προσβάλλει τα φύλλα, τους τρυφερούς βλαστούς, τα άνθη, τους οφθαλμούς και τους καρπούς. Τα προσβαλλόμενα μέρη εμφανίζουν διάφορους βαθμούς χλωρώσεως των ιστών οι οποίοι σε προχωρημένα στάδια της ασθένειας νεκρώνονται. Χαρακτηριστικό των ωιδίων είναι ότι όλα τα προσβαλλόμενα όργανα εμφανίζουν, επιφανειακά, ένα τεφρόλευκο αλευρώδες επίχρισμα. Το αλευρώδες αυτό επίχρισμα εμφανίζεται κατά θέσεις υπό μορφή κυκλικών ή ακανόνιστων κηλίδων ή καλύπτει εξ ολοκλήρου τα προσβεβλημένα όργανα. Το τελευταίο συμβαίνει συνήθως στις περιπτώσεις σοβαρής προσβολής και όταν επικρατούν ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη της ασθένειας.
Τα νεαρά αναπτυσσόμενα φύλλα παρουσιάζουν κατσάρωμα και παραμόρφωση. Καχεκτική ανάπτυξη, κάμψη της κορυφής και ενίοτε ξηράνσεις εμφανίζουν και οι τρυφεροί βλαστοί του δέντρου. Οι οφθαλμοί που προσβάλλονται (δηλαδή καλύπτονται από λευκό επίχρισμα) προ της έκπτυξής τους, είτε δεν εκπτύσσονται ή εκπτύσσονται αργά και παράγουν, λόγω της προσβολής τους από το παθογόνο, καχεκτική βλάστηση ή καχεκτικές, μεταχρωματισμένες ταξιανθίες που τελικά ξηραίνονται και πέφτουν. Στους καρπούς σχηματίζονται υπόλευκες κυκλικές κηλίδες, οι οποίες είναι δυνατόν να καλύψουν ένα μεγάλο μέρος ή ολόκληρη την επιφάνεια τους. Στις προσβεβλημένες θέσεις ο καρπός γίνεται ερυθρωπός και αργότερα καστανός, ενώ οι επιφανειακοί ιστοί γίνονται δερματώδεις και ενίοτε παρουσιάζουν μικρές διογκώσεις ή σχισμές.
|
Με ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη της ασθένειας προκαλείται καχεκτική ανάπτυξη των δέντρων και μειωμένη παραγωγή. Οι καρποί λόγω μικρού μεγέθους και εμφάνισης είναι υποβαθμισμένης ποιότητας
|
Μια παρόμοια κηλίδωση των ροδάκινων στη χώρα μας που ονομάζεται ”σκωριόχρωμη κηλίδα” ή ”κηλίδωση ροδάκινων” ή ”λεκές ροδάκινων” (rusty spot) αποδίδεται επίσης σε προσβολές ωιδίου (Στυλιανίδης , 1980). Η ασθένεια εκδηλώνεται με την εμφάνιση στην αρχή κηλίδων διαμέτρου 3 – 4mm, στις οποίες το χνούδι έχει καφέ πορτοκαλί χρώμα. Οι κηλίδες εξελισσόμενες καταλαμβάνουν όλο και πιο μεγάλη επιφάνεια του καρπού. Κατά την ανάπτυξη του καρπού, το καφέ – πορτοκαλί χνούδι πέφτει και αφήνει το κέντρο της κηλίδας γυμνό, το οποίο γυμνό κέντρο βαθμιαία γίνεται κοκκινωπό ή σκωριόχρωμο, ανάλογα με την ποικιλία.
Αίτια – Συνθήκες ανάπτυξης
Το ωίδιο της ροδακινιάς οφείλεται στον μύκητα Sphaerotheca pannosa ( Ασκομύκητες, Erysiphates ) με ατελή ( αγενή ) μορφή το Oidium leucoconium ( νεκταρινιά ). Ο ίδιος μύκητας προσβάλλει ακόμη την τριανταφυλλιά, στην οποία προκαλεί σοβαρή ασθένεια και την αμυγδαλιά. Από πολλούς ερευνητές θεωρείται πως οι απομονώσεις που προσβάλλουν τη ροδακινιά ανήκουν στον Sphaerotheca pannosa var. persicae, ενώ εκείνες της τριανταφυλλιάς ανήκουν στον S. p. var rosae. Το ωίδιο της βερικοκιάς οφείλεται στον μύκητα Podosphaera tridactyla με ατελή μορφή το Oidium passerinii.
|
Χαρακτηριστικό των ωιδίων είναι ότι όλα τα προσβαλλόμενα όργανα εμφανίζουν, επιφανειακά, ένα τεφρόλευκο αλευρώδες επίχρισμα ( νεκταρινιά )
|
Ο μύκητας διαχειμάζει σαν μυκήλιο στους οφθαλμούς και σε ήπιους χειμώνες στους βλαστούς και κλαδίσκους της ροδακινιάς. Οι βλαστοί που εκπτύσσονται από μολυσμένους οφθαλμούς την άνοιξη καλύπτονται από τον μύκητα και τους κονιδιοφόρους του. Τα σχηματιζόμενα κονίδια αποτελούν κυρίως τα μολύσματα για τις μολύνσεις των τρυφερών οργάνων ( βλαστών, φύλλων, καρπών ) και μεταφέρονται με τον άνεμο. Έχουν άριστη θερμοκρασία βλάστησης που κυμαίνεται από 21 – 27 βαθμούς Κελσίου και δεν βλαστάνουν σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 36 βαθμούς Κελσίου.
Η ασθένεια ευνοείται από ξηρό καιρό και μεγάλη ηλιοφάνεια και είναι ιδιαίτερα σοβαρή στα νεαρά δέντρα, τις όψιμες ποικιλίες και τη μηλοροδακινιά. Οι ιστοί του δέντρου γίνονται ανθεκτικοί στις μολύνσεις καθώς ωριμάζουν.
Καταπολέμηση
Συνιστώνται τρείς ( 3 ) ψεκασμοί των δέντρων στα ακόλουθα στάδια βλάστησης :
- Κατά την πτώση των πετάλων
- Απόσπαση του κάλυκα ( 10 – 15 ημέρες από τον προηγούμενο )
- Στάδιο καρπιδίου ( περίπου 20 ημέρες από τον προηγούμενο )
Σε περιοχές που η ασθένεια, ιδίως στη ροδακινιά, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, οι ψεκασμοί συνεχίζονται ανά 10 – 15 ημέρες μέχρι το πέρας της ανάπτυξης των βλαστών. Κατάλληλα φάρμακα κατά των ωιδίων είναι τα ακόλουθα : θείο ( μόνο στη ροδακινιά και εφόσον η θερμοκρασία δεν υπερβαίνει τους 32 βαθμούς Κελσίου ).
Σύμφωνα με την Ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, οι εγκεκριμένες δραστικές για την καλλιέργεια της ροδακινιάς αποτελούν οι Boscalid ( formerly nicobifen ), Bupirimate, Cyflufenamid, Difenoconazole, Fenbuconazole, Fluopyram, Flutriafol, Fluxapyroxad, Isopyrazam, Myclobutanil, Orange Oil Penconazole, penthiopyrad, Pyraclostrobin, Sulphur, Tebuconazole, Tetraconazole, Trifloxystrobin.
Eγκεκριμένες δραστικές ουσίες για την καλλιέργεια της βερικοκιάς αποτελούν οι Boscalid, Bupirimate, Fenbuconazole, Myclobutanil, Penconazole, penthiopyrad
Βιβλιογραφία
Ασθένειες Καρποφόρων Δέντρων και Αμπέλου
Χ.Γ. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
Καθηγητής Φυτοπαθολογίας Γεωργικού Πανεπιστημίου Αθηνών