Ο πολλαπλασιασμός της ελιάς πως γίνεται

Πολλαπλασιασμός με εμβολιασμό της ελιάς

Κατά την διαδικασία αυτή οι ιστοί ενός δέντρου (μιας ποικιλίας) μπόλι, ενώνονται με τους ιστούς της άλλης ποικιλίας υποκείμενο. Το αποτέλεσμα της ένωσης είναι η γενετική τροποποίηση του υποκειμένου στην ποικιλία με την οποία εμβολιάστηκε (μπολιάστηκε). Ο εμβολιασμός εφαρμόζεται στα άγρια σπορόφυτα (αυτοφυή ή σπαρτά) με την επιθυμητή ποικιλία ή την αλλαγή παλιών ποικιλιών.

Κατάλληλη περίοδος είναι το Μάρτιο – Απρίλιο όταν είναι περιορισμένος ο κίνδυνος παγετού και ο φλοιός αποκολλάται εύκολα. Τα νεαρά δενδρύλλια εμβολιάζονται όταν έχουν αποκτήσει 1cm πάχος τουλάχιστον αφού προηγουμένως μονοβεργιστούν καθ΄ όλο το μήκος τους. Τα εμβόλια λαμβάνονται από ανεπτυγμένους βλαστούς του προηγουμένου έτους με πάχος μέχρι 0,5cm από την επιθυμητή ποικιλία.

Παρακολουθήστε το ερασιτεχνικό εισαγωγικό video των εμβολιασμών του καθηγητή Β. Φίλια από τα μαθήματα του ΙΓΕ

Είναι επίσης γνωστή μέθοδος εμβολιασμού. Σε αυτόν τον τύπο παίρνουμε το μπόλι από ένα νεαρό και χυμώδες κλαδί, κόβοντας ένα τετράγωνο κομμάτι ή ορθογώνιο με τον οφθαλμό του. Κάνουμε μία τομή ίδιας αναλογίας με το μπόλι πάνω στον φλοιό του υποκειμένου και εισάγουμε το μπόλι του οφθαλμού με τον απαραίτητο φλοιό αφήνοντας τον οφθαλμό ακάλυπτο. Στη συνέχεια δένουμε με αλοίφουμε χόρτο ράφια και απλώνουμε την πάστα. Όπως στο σχήμα. Η διαδικασία αυτή γίνεται την ίδια περίοδο με τον ενδοφθαλμισμό (Μάρτιο-Απρίλιο).

Υπόφλοιος εγκεντρισμός της ελιάς (σε μεγαλύτερης ηλικίας δέντρα)

Επιλέγουμε τα δέντρα που θέλουμε να εμβολιάσουμε και κόβουμε τους βραχίονες που θα εμβολιαστούν στο κατάλληλο ύψος ώστε να αποφεύγεται η βλάστηση οφθαλμών που βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση (δεν τους αποκόβουμε όλους ώστε να συνεχίσει η ομαλή λειτουργία του δέντρου).

Τα εμβόλια (κεντράδια) καλό είναι να φέρουν δύο γόνατα δηλαδή δύο ζεύγη οφθαλμών στα οποία δίνουμε το σχήμα της σφήνας με πάχος 6 – 12 mm (χιλιοστά). Τα κεντράδια πρέπει να είναι από καλά αναπτυγμένους βλαστούς μέσης ζωηρότητας 2ετές ή τριετές, της επιθυμητής ποικιλίας. Τα ετοιμάζουμε νωρίτερα και τα φυλάσσουμε μέσα σε σακούλες για να μην αφυδατωθούν.Ανοίγουμε δύο αντικριστές σχισμές στο υποκείμενο που είναι καρατομημένο και τοποθετούμε τα εμβόλια δένοντας σφιχτά με χόρτο ράφια. Αλείφουμε με πάστα όλη την επιφάνεια του δεσίματος και το επάνω μέρος των εμβολίων.

Για να το προστατέψουμε από τα πουλιά φτιάχνουμε ένα προστατευτικό τόξο από ένα ευλύγιστο κλαδί ή μία πλαστική ταινία.

Πλευρικός εγκεντρισμός (σε μικρότερης ηλικίας δέντρα)

Πλευρικό εγκεντρισμό εφαρμόζουμε σε δέντρα που έχουν λεπτούς βραχίονες 1,5 – 3 cm. Οι βραχίονες κόβονται στο κατάλληλο ύψος, γίνεται μια πλευρική τομή σε βάθος (φλοιός και λίγο ξύλο). Τα κεντράδια που χρησιμοποιούμε είναι πάχους 0,5cm, από ετήσιους βλαστούς με τα φύλλα τους, τα οποία διαμορφώνονται σε μονόπλευρη σφήνα. Τα τοποθετούμε μέσα στη σχισμή και δένουμε με χόρτο ράφια. Για την προστασία του εμβολίου ακολουθούμε τη διαδικασία του υπόφλοιου εγκεντρισμού.

Οι βλαστοί που αναφύονται κάτω από το εμβόλιο αφαιρούνται για να μην καταναλώνουν δύναμη και θρεπτικά στοιχεία από το μητρικό φυτό. Μετά την επιτυχία του εμβολιασμού και όταν αρχίσει η βλάστηση του εμβολίου καρατομούμε το υποκείμενο 10 cm πάνω από το εμβόλιο και τοποθετούμε πάστα στην τομή.

Σχιστό εμβολιασμό κάνουμε στην περίπτωση που δεν έχουμε αποκόλληση του φλοιού από το υποκείμενο. Ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει από το τέλος του χειμώνα μέχρι την άνοιξη. Συνήθως γίνεται τον Μάρτιο ανάλογα με την περιοχή και το είδος που θα εμβολιάσουμε. Σε κάθε περίπτωση όμως οι εμβολιοφόροι βλαστοί συλλέγονται πριν εκπτυχθούν οι οφθαλμοί.

Προετοιμασία υποκειμένου

1. Απομακρύνουμε κάθε πλάγια βλάστηση η οποία μπορεί να αποτελεί εμπόδιο στην περιοχή του εμβολιασμού. Στο ύψος που θέλουμε να εμβολιάσουμε κόβουμε το υποκείμενο κάθετα στον άξονα του κλαδιού.
2. Με την βοήθεια του σχίστη και σφυριού εκτελούμε κατακόρυφη τομή κατά τη μεγαλύτερη διάμετρο του κλαδιού σε βάθος 10 cm.
3. Με την γλωσσίδα του σχίστη κρατάμε ανοιχτή την τομή προκειμένου να τοποθετήσουμε τα εμβόλια.

Προετοιμασία εμβολίου και τοποθέτηση

1. Ο εμβολιοφόρος βλαστός (κεντράδι) κόβεται σε τόσα τεμάχια ανάλογα με το μήκος του κεντραδιού που θα χρησιμοποιήσουμε δηλαδή να έχουν μήκος 15 – 20 cm με 1 – 2 cm διάμετρο. Τα κεντράδια καλό είναι να έχουν περισσότερους από δύο οφθαλμούς.
2. Δημιουργούμε στα κεντράδια δύο αντικριστές σφήνες  μήκους 3 – 5 cm και τα τοποθετούμε στα άκρα του υποκειμένου (όπως φαίνεται στην φωτογραφία) έτσι ώστε οι ιστοί κεντριών και υποκειμένου να εφάπτονται πλήρως.
3. Αλείφουμε με πάστα την πληγή και δένουμε με χόρτο ράφια.

Πολλαπλασιασμός της ελιάς με γόγγρους ή σφαιροβλάστες

Γόγγροι ή Σφαιροβλάστες είναι ένα εξόγκωμα που μοιάζει με αυγό και εμφανίζεται στον κορμό. Αυτός αφαιρείται τον Φεβρουάριο με Μάρτιο με μαχαίρι (την πληγή την λειαίνουμε και την απολυμαίνουμε). Τον σποροβλάστη τον καλύπτουμε με μείγμα αργίλου και χωνεμένης κοπριάς και τον τοποθετούμε στο έδαφος σε βάθους 20 cm.