- Η Πολιτεία πρέπει να αναλάβει πιο ενεργό και υποστηρικτικό ρόλο στο επίπεδο των επενδύσεων για περισσότερες και πιο εξελιγμένες υποδομές, επιλύοντας από την άλλη και τα προβλήματα που υπάρχουν στην εξεύρεση εργατικών χεριών.
- Δυναμική μεν αλλά με σημαντικά προβλήματα που πρέπει να υπερκεράσει στην πορεία της είναι η καλλιέργεια του ακτινιδίου. Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, προκειμένου να υποστηριχθεί η καλλιέργεια, η Πολιτεία πρέπει να αναλάβει πιο ενεργό και υποστηρικτικό ρόλο στο επίπεδο των επενδύσεων για περισσότερες και πιο εξελιγμένες υποδομές, επιλύοντας από την άλλη και τα προβλήματα που υπάρχουν στην εξεύρεση εργατικών χεριών.
- Όλοι μιλούν για τον δυναμισμό που έχει η καλλιέργεια του ακτινιδίου, αλλά για να συνεχίσει να είναι έτσι πρέπει να λυθούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει αυτή, μας λέει ο κ. Βαγγέλης Χρηστάκης πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγής και Εμπορίας Ακτινιδίων «ΠΥΡΡΟΣ» στην Άρτα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, καταρχήν η Πολιτεία πρέπει να δώσει κίνητρα για τη δημιουργία καινούργιων μεταποιητικών μονάδων και νέων ψυκτικών θαλάμων.
Όπως υποστηρίζει οι ψυκτικοί θάλαμοι που σήμερα υπάρχουν επαρκούν για 120-130.000 τόνους αποθηκευμένου προϊόντος, όταν η εγχώρια παραγωγή ανέρχεται σε 300.000 τόνους περίπου. Από τη στιγμή, όμως που θα δημιουργηθούν επιπλέον ψυκτικοί θάλαμοι, αυτόματα και ο παραγωγός θα έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύσει το προϊόν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα διεκδικώντας καλύτερη τιμή. Σημειώνεται ότι η χρονική διάρκεια αποθήκευσης μπορεί να φτάσει και το εξάμηνο. Όμως υπό τις παρούσες συνθήκες τρέχει να το δώσει για να μην του μείνει.
Παράλληλα, υπογραμμίζει ο ίδιος, πρέπει να βρεθεί λύση με τα εργατικά χέρια. Υπάρχει σημαντική έλλειψη εργατικών χεριών. Όπως υπογραμμίζει πρέπει να επιδοτηθεί η εργασία και όχι η ανεργία και επιπλέον να απλοποιηθεί η διαδικασία εισαγωγής ξένων εργατών στην Ελλάδα.
Άρα συνεχίζει ο ίδιος, οι παρεμβάσεις της Πολιτείας πρέπει να είναι άμεσες και στοχευμένες καθώς κάθε χρόνο προστίθενται και νέα στρέμματα στην καλλιέργεια επιβεβαιώνοντας τον δυναμισμό της. Εκτιμάται ότι σε 3-4 χρόνια από σήμερα, η συνολικά παραγόμενη ποσότητα στην Ελλάδα θα έχει φτάσει τους 400.000 τόνους.
Σε γενικές γραμμές η φετινή καλλιέργεια εξελίχθηκε ικανοποιητικά υπογραμμίζει ο κ. Β. Χρηστάκης, αν και έχει αργοπορήσει η ολοκλήρωση της συγκομιδής, εξαιτίας τόσο των άστατων καιρικών συνθηκών που επικράτησαν όσο και της έλλειψη συνεργείων για τη συγκομιδή. Σε επίπεδο τιμής, οι πρώτες συγκεντρώσεις προϊόντων που ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους διαμορφώθηκαν από 80 λεπτά το κιλό έως και 90 λεπτά το κιλό, ενώ υπήρχαν και κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις αγροτών που πληρώθηκαν στα 95 λεπτά το κιλό. Αυτά που τώρα συγκομίζονται και είναι δεύτερης κατηγορίας και άρα υποδεέστερης ποιότητας ‘έχουν τιμή από 50 λεπτά έως και 65 λεπτά το κιλό.
ΕΝΩ ΦΕΤΟΣ ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
Με σημαντικό καλλιεργητικό κόστος τα ακτινίδια
Παρά το ότι τα παλιά κτήματα είχαν απώλειες στην απόδοσή τους από 10% έως και 15%, λόγω του παγετού του Απριλίου και της κακής γονιμοποίησης η συνολικά παραγόμενη ποσότητα κρατήθηκε στα επίπεδα των 300.000 τόνων, σημειώνει ο κ. Χρήστος Κολιός, πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Ακτινιδίου. Εξαιτίας του καιρού έχει καθυστερήσει περίπου 20 ημέρες η ολοκλήρωση της συγκομιδής, γεγονός που αναμένεται πια να έχει υλοποιηθεί μέχρι 20 Νοεμβρίου.
Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθεί ότι οι 300.000 τόνοι προέρχονται περίπου από 90.000 στρέμματα με το 70% αυτών να υπάρχουν στην Καβάλα, την Ξάνθη, την Κατερίνη, την Ημαθία, την Άρτα και τη Λάρισα. Επισημαίνεται δε ότι η κατά κεφαλήν κατανάλωση στην Ελλάδα είναι στα 900 γρ,. με 1 κιλό.
Σχετικά με την πορεία της τιμής, η πρώτη κατηγορία από πλευράς ποιότητας πληρώθηκε από 80 λεπτά έως και 92 λεπτά το κιλό -οι παραγωγοί ζητούσαν 1 ευρώ το κιλό- ενώ στην παρούσα φάση οι τιμές κυμαίνονται από 50 λεπτά έως και 70 λεπτά το κιλό.
Δυναμική μεν αλλά με σημαντικό καλλιεργητικό κόστος
Χωρίς να αποτελεί την εξαίρεση, το καλλιεργητικό κόστος έχει πραγματικά εκτοξευτεί. Συγκεκριμένα όπως μας λέει ο κ. Χρήστος Κολιός το 60% της εγχώριας παραγωγής κατευθύνεται στην Ευρώπη. Τα προβλήματα έχουν δημιουργηθεί στα υπερατλαντικά ταξίδια όπου το κόστος μεταφοράς από 20 λεπτά το κιλό έχει ανέβει στα 45 λεπτά το κιλό.
Όμως και τα λοιπά έξοδα έχουν ενισχυθεί σημαντικά, όπως ισχύει με τα υλικά συσκευασίας που έχουν ανατιμηθεί τουλάχιστον κατά 20%, την ενέργεια κατά 100%, ενώ οι τιμές στα λιπάσματα -φάρμακα έχουν υπερ-διπλασιαστεί. Ετσι ενώ πέρυσι το κόστος ήταν 400-500 ευρώ φέτος άνετα έπιασε τα 700 ευρώ.
Ικανοποιητικές αποδόσεις και πολύ καλύτερες τιμές για τον παραγωγό έδειξε η φετινή καλλιέργεια ακτινιδίου, μας λέει ο κ. Κλέαρχος Σαραντίδης, Διευθυντής της Ένωσης Καβάλας. Σύμφωνα με τον ίδιο και σε σύγκριση με πέρυσι, όσον αφορά την ποσότητα που διαχειρίστηκε ο Συνεταιρισμός είναι στα ίδια επίπεδα περίπου δηλαδή 7-8 εκατ. κιλά. Συνολικά ο Νομός της Καβάλας παράγει 40-45.000 τόνους προϊόν. Βασιζόμενος στην δυναμική του προϊόντος που κάθε χρόνο κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον των παραγωγών να επεκτείνουν την παρουσία τους στην καλλιέργεια εκτιμά ότι ίσως και του χρόνου ο Νομός να παράξει 80.000 με 100.000 τόνους προϊόν. Σχετικά με την τιμή η φετινή βάση ήταν τα 80 λεπτά το κιλό και πληρώθηκαν κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις έως και 95 λεπτά το κιλό.
Καλύτερη από πέρυσι ήταν η φετινή στρεμματική απόδοση για την οικογένεια του κ. Τσικρίκη από τον Δήμο Τεμπών που διαχειρίζεται 50 στρέμματα με ακτινίδια. Όπως μας ανέφερε ο κ. Γιώργος Τσικρίκης φέτος η μέση στρεμματική απόδοση ήταν στους 4 τόνους από 3,5 τόνους που ήταν το 2020. Σχετικά με την πορεία της συγκομιδής έχει τουλάχιστον 10 ημέρες μπροστά της για να ολοκληρωθεί, καθώς σύμφωνα με τον παραγωγό, ο καιρός με τις βροχές πήγε την όλη διαδικασία πίσω. Όσον αφορά τις τιμές είναι πολύ καλύτερες από τις περυσινές, καθώς η βάση στην περιοχή ήταν τα 90 λεπτά και έφτασαν και μέχρι 1,10 ευρώ το κιλό. Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος λόγω της αυξημένης ζήτησης που φαινόταν ότι θα υπάρχει, πολλοί έμποροι είχαν κλείσει συμφωνίες με τους παραγωγούς από το Σεπτέμβριο.
Εκτοξεύθηκαν οι φυτεύσεις και η παραγωγή
- Από 36.000 τόνους το 2001/2002 και 70.000 τόνους το 2007/08 αυξήθηκε η παραγωγή σε 307.440 τόνους το 2020/21, με εκτίμηση για το 2021/22 να ανέλθει στους 310-320 χιλ. τόνους
Το 2019, συγκομίσθηκαν παγκοσμίως 4,12 εκατ. τόνοι καρπών ακτινιδίων, μας αναφέρει ο Ειδικός σύμβουλος του Incofruit Hellas κ. Γιώργος Πολυχρονάκης, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η Κίνα (2,065 εκατ. τόνοι) αποτελεί τη χώρα με τον μεγαλύτερο όγκο παραγωγής ακτινιδίων, αντιπροσωπεύοντας το 50% της συνολικής παραγωγής, ενώ έπεται ως δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο, η Ιταλία. Η Νέα Ζηλανδία κατέλαβε την τρίτη θέση ως προς τη συνολική παραγωγή, ενώ στη τέταρτη θέση ανήλθε το Ιράν και ακολουθεί η Χώρα μας.
Η Ευρωπαϊκή παραγωγή διαμορφώθηκε το 2020 σε 952,2 χιλ. τόνους με την Ελλάδα να βρίσκεται στη δεύτερη θέση με 307,44 χιλ. τόνους.
Η καλλιέργεια του ακτινιδίου βρίσκεται σε διαρκή ανάπτυξη στη χώρα μας, αφού έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά οι φυτεύσεις, ως προς την παραγωγή (από 36.000 t το 2001/2002 και 70.000 t το 2007/08 σε 307.440 t το 2020/21) με εκτίμηση για το 2021/22 να ανέλθει στους 310-320 χιλ. τόνους. Ειδικότερα τη τρέχουσα χρονιά, υπήρξε μείωση κατά 5% στις πράσινες ποικιλίες, αλλά αύξηση κατά 30% στις κιτρινόσαρκες ποικιλίες, ενώ ανοδικά κινήθηκαν και οι κόκκινες ποικιλίες.
Το 2020, οι παγκόσμιες εξαγωγές καρπών ακτινιδίου ανήλθαν σε 1,550 εκατ. τόνους, σημειώνοντας μείωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Η αύξηση των εξαγωγών ακτινιδίων της χώρας μας, παρουσιάζει επίσης ενδιαφέρον, που κατά τα τελευταία δεκατρία χρόνια από 38.000 t το 2007/08 διαμορφώθηκε σε 176.059 τ. την περίοδο 2019/20 καταγράφοντας ρεκόρ τόσο σε αξία όσο και σε τονάζ. Στην περίοδο 2020/21 παρουσίασε ελαφρά μείωση ως προς τις ποσότητες αλλά κατέγραψε νέο ρεκόρ σε αξία και τιμή ήτοι 178.797.008 ευρώ και 160.066 τόνοι.
Πως κινούνται οι εξαγωγές;
Το ελληνικό ακτινίδιο, πρώτο στις ελληνικές εξαγωγές σε αξία στον κλάδο των φρούτων και λαχανικών είναι περιζήτητο στις διεθνείς αγορές και παρά το ρωσικό εμπάργκο αυξάνονται χρόνο με χρόνο οι εξαγόμενες ποσότητες.
Το 60% της εμπορεύσιμης παραγωγής ετησίως εξάγεται, κυρίως σε ευρωπαϊκές αγορές, όπως Ισπανία, Ιταλία, Γερμανία, Πολωνία, Ρουμανία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο και Τσεχία, ενώ από τις τρίτες χώρες ανοδικά κινούνται οι εξαγωγές στην Κίνα, Ινδία, ΗΠΑ, Καναδά, Ουκρανία, Τουρκία και Αίγυπτο, σε μια προσπάθεια ανοίγματος σε νέες αγορές και διασπορά του κινδύνου των αγορών, μετά και τον αποκλεισμό από τη Ρωσική αγορά.
H εγχώρια παραγωγή ακτινιδίων την περίοδο 2019/20 ανήλθε σε 285,859 χιλ. τόνους, η δε λήξασα 2020/21 σε 307,44 χιλ. τόνους με τις εμπορικά κατάλληλες να έχουν άριστα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους με την πλειονότητα να είναι Χέιγουορντ.
Η σε εξέλιξη συγκομιδή και εξαγωγή της νέας εμπορικής περιόδου 2021/2022 κινείται με ελαφρώς μειωμένους ρυθμούς λόγω οψίμησης της παραγωγής.
Όσον αφορά τις τιμές έχουν διαμορφωθεί σε υψηλότερα επίπεδα από την αντίστοιχη περσινή περίοδο κατά 6-8%.
Η Πολιτεία εκτιμώντας εγκαίρως, ότι το ακτινίδιο αποτελεί ένα σημαντικό ελληνικό εξαγώγιμο προϊόν του οποίου η καλή ποιότητα διασφαλίζει τη φήμη των ελληνικών προϊόντων στις αγορές του εξωτερικού και προστατεύει τα συμφέροντα τόσο των ελλήνων παραγωγών, όσο και των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεις που λειτουργούν με θεμιτό τρόπο και συμμορφώνονται με τις διατάξεις της ισχύουσας ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας, θέσπισε μέτρα για την διακίνηση και εμπορία των ακτινιδίων ακολουθώντας και την πρακτική ανταγωνιστριών παραγωγών χωρών.
Προς αντιμετώπιση των φαινομένων κυκλοφορίας ατυποποίητων προϊόντων , χωρίς προστιθέμενη αξία, κατευθείαν από τον αγρό, και χωρίς σήμανση, στοιχεία που συμβάλλουν και στον αφελληνισμό των ελληνικών ακτινιδίων, εκδόθηκε η αριθ. 9475/136897/10.10.2018 Υπουργική Απόφαση σχετικά με «Ρυθμίσεις θεμάτων εμπορίας και διακίνησης των ακτινιδίων». Από τους μέχρι σήμερα ελέγχους το 1/3 των ελεγχθέντων φορτίων παρουσιάζει μη συμμορφώσεις προς την αναφερόμενη απόφαση.
Παρά την έκδοση απόφασης του ΥΠΑΑΤ με θέμα «Εντατικοί έλεγχοι σε αποστελλόμενα στην Ε.Ε. φορτία ακτινιδίων» εξακολουθούν να παρατηρούνται ,και την τρέχουσα εμπορική περίοδο 2021/22,φαινόμενα διακίνησης από «Έλληνες, Ιταλούς και Βαλκάνιους εμπόρους» ατυποποίητων φρούτων και λαχανικών (κατ ευθεία από τον αγρό) κυρίως προς τις γειτονικές αγορές και την τρέχουσα εμπορική περίοδο ακτινιδίων με το πρόσχημα ότι προορίζονται για «βιομηχανική χρήση» που υπονομεύουν όλη την προσπάθεια της χώρας για διατήρηση της φήμης των προϊόντων της και προς τούτο εισήχθησαν πολλά bins από την μολυσμένη Ιταλία για την πραγματοποίηση καταστρατήγησης της ΚΥΑ (που απαγορεύει ρητά την χρήση bins και σε συσκευασία μεγαλύτερη των 20 κιλών) κινδυνεύοντας να διατεθούν ακατάλληλα προς νωπή κατανάλωση προϊόντα. Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα 16/11/2021 οι αποστολές προς Ιταλία ανήλθαν σε 27.310 τ. το 56% των συνολικών εξαγωγών με ιδιαίτερη έμφαση πως αρκετοί «έμποροι-εξαγωγείς» διακίνησαν σε επαναχρησιμοποιηθέντα bins ακτινίδια 3.187 τόνους με προορισμό Ιταλικά συσκευαστήρια-τυποποιητήρια για «βιομηχανική χρήση» χωρίς να υποστούν έλεγχο για την συμμόρφωσή τους σε εμπορικές προδιαγραφές και διασφάλιση ότι θα μεταποιηθούν
Ζητείται να δοθούν εντολές στις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες για τον πολλαπλασιασμό και την εντατικοποίηση των ελέγχων στα σημεία εξόδου της χώρας τόσο για τον έλεγχο των εξαγομένων προϊόντων μας για τον ποιοτικό και υγειονομικό έλεγχο των διακινουμένων-εξαγομένων προϊόντων μας προς αποφυγή δυσφήμισης των προϊόντων μας και κυρίως λόγω Covid από την μη τυποποίηση-συσκευασία σε πιστοποιημένους προς τούτο φορείς τυποποίησης που παρέχουν πλήρη ιχνηλασιμότητα, αλλά και όπως η αρμόδια Δ/νση του Υπ.Α.Α.Τ. αποστείλει επιστολή-συνδρομής της αντίστοιχης Υπηρεσίας Υπουργείου Γεωργίας της Ιταλίας με τα στοιχεία των φορτίων και των Ιταλών παραληπτών για έλεγχο τους και πιστοποίησης εγγράφως ότι τα αποσταλλέντα ακτινίδια προς Βιομηχανική χρήση έλαβαν τον προορισμό τους και δεν διατέθηκαν προς νωπή κατανάλωση (σχ μνεία της παρ.7 του άρθρου 4 του Καν 543/2011 ως τροποποιήθηκε που αναφέρει 7. Προσκομίζεται η απόδειξη στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους ότι τα προϊόντα …………….. ανταποκρίνονται στις προβλεπόμενες προϋποθέσεις, ιδίως όσον αφορά τον προορισμό τους.)
Χαρακτηριστικό παράδειγμα των απωλειών είναι ότι το τελευταίο τετράμηνο του 2020, που υπάρχουν επίσημα στοιχεία, οι εξαχθείσες ποσότητες προς Ιταλία ανήλθαν σε 22.689 τόνους με μέση τιμή πώλησης 0,90 ευρώ/κιλό, προς Βουλγαρία 2.198 τόνοι με μέση τιμή 0,51 ευρώ/κιλό, προς Ουκρανία 2.847 τ. με μ.τ 0,45 ευρώ/κιλό, όταν οι αντίστοιχες τιμές π.χ. προς Γερμανία ήταν 1,302 ευρώ/κιλό, ΗΠΑ 1,256 ευρώ/κιλό & Κίνα 1,611 ευρώ/κιλό.
Συμπερασματικά ενώ δυνάμεθα να πουλήσουμε τυποποιημένο το προϊόν σε υψηλότερες τιμές το πουλάμε ατυποποίητο κατευθείαν από τον αγρό, όπως στην περίπτωση της Ιταλίας για «Ιταλοποίηση» ή υποτιμολογημένο (όπως στην περίπτωση Βουλγαρίας που είναι κάτω από την τιμή κτήσης της πρώτης ύλης) ή μη τιμολογημένο όπως στην περίπτωση της Ισπανίας, που οι μεν εξαγωγές μας το 2020 σε ετήσια βάση ανέρχονται σε 23.216 τ. οι εισαγωγές από Ελλάδα βάσει στοιχείων UN Comtrade ανήλθαν σε 27.070 τ.
Ενδεικτικά το 2020 η Ιταλία, παρά τις ζημιές στην παραγωγή της, κατέγραψε εξαγωγές (βάσει στοιχείων UN Comtrade) προς όλο τον Κόσμο 273.288 τόνων, αξίας 461,791 εκατ. ευρώ ήτοι 1,69 ευρώ/κιλό κατά μέσο όρο ,έναντι 166.009 τόνων, αξίας 171,322 ευρώ δηλ.1,03 ευρώ/κιλό της χώρας μας δίνοντας το παράδειγμα του τι πρέπει να κάνει μια χώρα προκειμένου να αποκτούν τα εξαγόμενα απ αυτήν προϊόντα με υψηλή προστιθέμενη αξία.
