Με τις αροτραίες καλλιέργειες να βρίσκονται στη «μέγγενη» του υψηλού κόστους και των χαμηλών τιμών, πολλοί παραγωγοί –ειδικά στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία– εξετάζουν το ενδεχόμενο της αναδιάρθρωσης. Η στροφή στις δενδρώδεις καλλιέργειες δεν είναι μόδα, αλλά μονόδρομος επιβίωσης απέναντι στην κλιματική αλλαγή.
Ποιες είναι όμως οι καλλιέργειες που στηρίζει η νέα ΚΑΠ (2023-2027) και πού βρίσκονται οι ευκαιρίες;
1. Ακρόδρυα: Ο «Βασιλιάς» της Ζήτησης (Αμύγδαλα, Καρύδια, Φιστίκια)
Τα ακρόδρυα θεωρούνται αυτή τη στιγμή η πιο δυναμική επένδυση, καθώς η Ευρώπη είναι ελλειμματική και εισάγει τεράστιες ποσότητες.
- Επιδοτήσεις: Εντάσσονται στα Οικολογικά Σχήματα (Eco-schemes) με υψηλά πριμ για δράσεις όπως η διατήρηση αγροδασικών συστημάτων και η κυκλική οικονομία (θρυμματισμός κλαδιών).
- Πλεονέκτημα: Έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής του προϊόντος (αποθήκευση), επιτρέποντας στον παραγωγό να πουλήσει όταν η τιμή είναι συμφέρουσα, σε αντίθεση με το ροδάκινο ή το νωπό φρούτο που πρέπει να φύγει άμεσα.
- Κλιματική Αντοχή: Η αμυγδαλιά (ειδικά οι σύγχρονες ποικιλίες όψιμης άνθισης) και η φιστικιά έχουν μικρότερες απαιτήσεις σε νερό συγκριτικά με το καλαμπόκι ή το βαμβάκι.
2. Ελαιοκαλλιέργεια: Το «Πράσινο Χρυσάφι» με Νέα Δεδομένα
Η ελιά παραμένει σταθερή αξία, ειδικά μετά την εκτόξευση των τιμών του ελαιολάδου.
- Ειδική Ενίσχυση: Μέσω της δράσης 31.10 των Οικολογικών Σχημάτων («Προστασία τοπίων και γεωργικών συστημάτων»), οι ελαιοπαραγωγοί λαμβάνουν σημαντική ενίσχυση για τη διατήρηση των ελαιώνων, ειδικά σε περιοχές με παραδοσιακά χαρακτηριστικά.
- Η Τάση: Η στροφή γίνεται σε γραμμικούς, πυκνής φύτευσης ελαιώνες που επιτρέπουν τη μηχανική συγκομιδή, ρίχνοντας δραματικά το εργατικό κόστος (το οποίο είναι το #1 πρόβλημα σήμερα).
3. Χαρούπι & Φραγκόσυκο: Οι «Εναλλακτικοί» της Ξηρασίας
Για περιοχές που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας και φτωχά εδάφη, η ΚΑΠ ενθαρρύνει καλλιέργειες χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα.
- Χαρούπι: Επιδοτείται ως δασοπονικό/γεωργικό είδος σε συγκεκριμένα προγράμματα. Είναι εξαιρετικά ανθεκτικό στην ξηρασία και έχει αυξανόμενη ζήτηση στη βιομηχανία τροφίμων (ως υποκατάστατο κακάο, γλυκαντικό κ.λπ.).
- Επενδυτικά Σχέδια: Τέτοιες καλλιέργειες μοριοδοτούνται υψηλότερα στα Σχέδια Βελτίωσης λόγω της προσαρμογής τους στην κλιματική αλλαγή.
Χρηματοδοτικά Εργαλεία για τη Μετάβαση
Η μετάβαση από το χωράφι στο δέντρο κοστίζει και αργεί να αποδώσει (3-5 χρόνια). Πώς καλύπτεται το κενό;
- Σχέδια Βελτίωσης: Καλύπτουν το κόστος εγκατάστασης (φυτά, αρδευτικά συστήματα, υποστύλωση) με ποσοστό ενίσχυσης που φτάνει το 50-70%.
- Νέοι Αγρότες: Το πριμ πρώτης εγκατάστασης (έως 42.500€) μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κεφάλαιο κίνησης για τα πρώτα άγονα έτη.
- Αναδιάρθρωση Καλλιεργειών: Αναμένονται ειδικές προσκλήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης για αντικατάσταση ενεργοβόρων καλλιεργειών με δενδρώδεις.
Το Συμπέρασμα: Το μέλλον ανήκει σε όσους δουν το χωράφι ως επιχείρηση. Η αλλαγή από το βαμβάκι στην αμυγδαλιά ή την ελιά δεν είναι εύκολη, αλλά είναι η μόνη που υπόσχεται βιωσιμότητα σε βάθος δεκαετίας.
Η ανάλυση βασίζεται στα τρέχοντα προγράμματα της ΚΑΠ 2023-2027.
Μείνετε Πάντα Ενημερωμένοι!
Σκέφτεστε να αλλάξετε καλλιέργεια; Ενημερωθείτε πρώτοι για τα νέα προγράμματα αναδιάρθρωσης.
➡️ Πατήστε εδώ για να διαβάσετε περισσότερες αναλύσεις στο e-agrotis.gr
