Σε μια από τις πιο εντυπωσιακές ιστορίες αγροτικής αναγέννησης στην Ευρώπη, η Ιταλία καταφέρνει να επαναφέρει την καλλιέργεια του κάστανου από την απόλυτη κατάρρευση σε μια σταθερή τροχιά παγκόσμιας κυριαρχίας. Την περίοδο 2011-2014, η επέλαση του ασιατικού παρασίτου Dryocosmus kuriphilus (σφήκα της καστανιάς) είχε σχεδόν αφανίσει την ιταλική παραγωγή, βυθίζοντάς την στους 18.000 τόνους. Σήμερα, χάρη σε ένα συντονισμένο εθνικό σχέδιο, η παραγωγή έχει σταθεροποιηθεί στους 50.000 τόνους ετησίως.
Αυτό, ωστόσο, δεν είναι απλώς μια επιστροφή στο παρελθόν. Είναι μια πλήρης αναδιάρθρωση του κλάδου, βασισμένη στην επιστήμη, τη μηχανοποίηση και το επιθετικό μάρκετινγκ, που αποτελεί «μάθημα» για κάθε ανταγωνιστική χώρα, όπως η Ελλάδα.
1. Η Λύση: Πώς «Νίκησαν» τον Εχθρό
Η ανάκαμψη δεν ήταν τυχαία. Στηρίχθηκε στη συστηματική εφαρμογή βιολογικής καταπολέμησης με τη μαζική απελευθέρωση του φυσικού εχθρού της σφήκας, του παρασιτοειδούς εντόμου Torymus sinensis. Η επιστημονική αυτή προσέγγιση, σε συνδυασμό με νέες επενδύσεις, έθεσε τον ιό υπό έλεγχο και επέτρεψε στους καστανεώνες να γίνουν ξανά παραγωγικοί.
2. Η Νέα Στρατηγική: Εγκατάλειψη Παλιών, Επένδυση σε Νέα
Η Ιταλία δεν επέστρεψε απλώς στις παλιές της συνήθειες. Αναγνώρισε τα λάθη του παρελθόντος και προχώρησε σε μια γενναία αναδιάρθρωση:
- Εγκαταλείπονται τα Ορεινά: Οι παραδοσιακοί καστανεώνες σε ορεινές ζώνες (άνω των 500 μέτρων) εγκαταλείπονται, καθώς το υψηλό κόστος πρόσβασης και συγκομιδής τους καθιστά ασύμφορους.
- Επένδυση στη Μηχανοποίηση: Αντίθετα, οι νέες φυτεύσεις γίνονται σε περιοχές πιο πεδινές, κατάλληλες για μηχανοποίηση, μειώνοντας δραστικά το κόστος παραγωγής.
Όπως σημειώνει η ερευνήτρια Tatiana Castellotti του Crea, ο σύγχρονος Ιταλός καστανοκαλλιεργητής είναι πλέον νεότερος, με υψηλότερη τεχνική κατάρτιση και συχνά συνδυάζει την παραγωγή με τον αγροτουρισμό, την τοπική μεταποίηση και τις απευθείας πωλήσεις.
3. Το Παράδοξο του Εμπορίου: Νο1 Εισαγωγέας, Νο2 Εξαγωγέας
Εδώ αποκαλύπτεται η ιδιοφυής εμπορική στρατηγική της Ιταλίας. Η χώρα είναι ταυτόχρονα:
- Ο Νο1 Εισαγωγέας Κάστανων Παγκοσμίως: Εισάγει περίπου 17.500 τόνους (κυρίως από Πορτογαλία, Τουρκία, Ισπανία και Ελλάδα) για να καλύψει την εγχώρια ζήτηση.
- Ο Νο2 Εξαγωγέας σε ΑΞΙΑ (μετά την Κίνα): Εξάγει περίπου 10.000 τόνους, αλλά σε πολύ υψηλότερες τιμές, κυρίως σε Γερμανία, Ελβετία και ΗΠΑ.
Με απλά λόγια: εισάγει φθηνά, κοινά κάστανα (πολλά εκ των οποίων ελληνικά) και εξάγει ακριβά, επώνυμα προϊόντα.
4. Το «Όπλο» του Branding: 16 ΠΟΠ/ΠΓΕ και η Αξία των “Marroni”
Πώς το πετυχαίνει αυτό; Μέσω του branding. Η Ιταλία έχει 16 αναγνωρισμένα ΠΟΠ/ΠΓΕ για το κάστανο, με έμφαση στα περίφημα “marroni” – μια ανώτερη κατηγορία κάστανου που θεωρείται προϊόν υψηλής γαστρονομίας και «πιάνει» χρυσάφι στη ζαχαροπλαστική.
- Τιμές Ιταλίας (Χονδρική):
- Κοινά Κάστανα: 3,50€ – 4,70€ / κιλό
- Marroni (ΠΟΠ/ΠΓΕ): 4,00€ – 6,00€ / κιλό
- Τιμές Ελλάδας:
- Κυμαίνονται 20% με 30% χαμηλότερα.
Όπως σημειώνει το ρεπορτάζ, οι ελληνικές ποικιλίες (π.χ. ΠΟΠ Πηλίου, Αγιάς) διατηρούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην ποιότητα, αλλά υστερούν δραματικά στην εμπορική αναγνωρισιμότητα και στο branding.
5. Το Μάθημα: Κρατική Στήριξη και Εθνικό Σχέδιο
Η αναγέννηση αυτή δεν είναι μόνο ιδιωτική πρωτοβουλία. Στηρίζεται ενεργά από το κράτος. Η Περιφέρεια Τοσκάνης χρηματοδοτεί την ανάκαμψη των καστανεώνων με 1,99 εκατ. ευρώ, ενώ η Εμίλια-Ρομάνια επενδύει 4,6 εκατ. ευρώ για την ανάκτηση εγκαταλελειμμένων εκτάσεων. Παράλληλα, εκθέσεις όπως η Castanea Expo στη Φλωρεντία ενώνουν παραγωγούς, μεταποιητές και επιστήμονες, χτίζοντας μια ενιαία εθνική ταυτότητα.
Η Ιταλία αποδεικνύει ότι η αξία του κάστανου δεν είναι απλώς η παραγωγή, αλλά η συνολική «οικονομία της υπαίθρου». Για να μπορέσει η Ελλάδα να ανταγωνιστεί, οφείλει να επενδύσει στη δική της ταυτότητα, στην αναγνωρισιμότητα των ΠΟΠ προϊόντων της και στη σύνδεση της παραγωγής με τη μεταποίηση και τον τουρισμό.
Οι πληροφορίες βασίζονται στο ρεπορτάζ του agrocapital.gr.
Πηγή: agrocapital.gr
Μείνετε Πάντα Ενημερωμένοι!
Η έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση είναι το πιο δυνατό εργαλείο για κάθε σύγχρονο αγρότη. Εξασφαλίστε ότι λαμβάνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις, τις αναλύσεις και τους οδηγούς που σας αφορούν.
➡️ Πατήστε εδώ για να διαβάσετε περισσότερες ειδήσεις και αναλύσεις στο e-agrotis.gr
