Η στιγμή της συγκομιδής είναι η πιο κρίσιμη περίοδος για κάθε ελαιοπαραγωγό. Είναι η κορύφωση των προσπαθειών μιας ολόκληρης χρονιάς και η διαδικασία που θα καθορίσει την ποιότητα, την ποσότητα και, τελικά, την τιμή του ελαιολάδου. Ένας λάθος υπολογισμός στον χρόνο ή μια ακατάλληλη μέθοδος συλλογής μπορεί να υποβαθμίσει ακόμα και τον καλύτερο καρπό.
Ακολουθεί ένας πρακτικός οδηγός με όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για να διασφαλίσετε μια επιτυχημένη συγκομιδή και ένα εξαιρετικής ποιότητας τελικό προϊόν.
1. Το Κρίσιμο Ερώτημα: Πότε Είναι η Σωστή Στιγμή;
Ο χρόνος είναι το παν. Η απόφαση για το πότε θα ξεκινήσει το λιομάζωμα επηρεάζει άμεσα τα χαρακτηριστικά του ελαιολάδου.
- Πρώιμη Συγκομιδή (Όταν ο καρπός είναι πράσινος προς ιώδης):
- Πλεονεκτήματα: Παράγεται το λεγόμενο αγουρέλαιο. Το λάδι έχει έντονα φρουτώδη και πικάντικα αρώματα, υψηλότερη περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες (αντιοξειδωτικά) και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στο ράφι. Οι τιμές για αυτό το λάδι είναι συνήθως υψηλότερες.
- Μειονεκτήματα: Η ποσότητα του ελαιολάδου (ελαιοπεριεκτικότητα) είναι σημαντικά μικρότερη. Η συγκομιδή είναι πιο δύσκολη και απαιτεί περισσότερο κόπο, καθώς ο καρπός δεν αποσπάται εύκολα από το δέντρο.
- Όψιμη Συγκομιδή (Όταν ο καρπόs είναι πλήρως μαύρος/ώριμος):
- Πλεονεκτήματα: Επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή ποσότητα ελαιολάδου. Το λάδι που παράγεται είναι πιο γλυκό, με απαλή γεύση.
- Μειονεκτήματα: Η ποιότητα είναι χαμηλότερη. Το λάδι έχει υψηλότερη οξύτητα, λιγότερες πολυφαινόλες και μικρότερη διάρκεια ζωής. Ο καρπός είναι πιο ευαίσθητος σε ασθένειες (π.χ. δάκος) και σε καιρικές συνθήκες (π.χ. παγετός).
Η Χρυσή Τομή: Για ένα ισορροπημένο, έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι η ιδανική στιγμή είναι όταν το χρώμα του καρπού αρχίζει να αλλάζει από πράσινο σε μωβ-μελανό (ίωση).
2. Οι Μέθοδοι Συγκομιδής: Από το Χέρι στο Μηχάνημα
- Χειρωνακτική Συγκομιδή: Είναι η παραδοσιακή μέθοδος που γίνεται με τα χέρια ή με μικρά χτένια. Είναι ιδανική για μικρούς ελαιώνες και για την παραγωγή λαδιού εξαιρετικά υψηλής ποιότητας, καθώς προκαλεί τη μικρότερη δυνατή ζημιά στον καρπό. Είναι, ωστόσο, εξαιρετικά αργή και κοστοβόρα.
- Μηχανική Συγκομιδή:
- Ελαιοραβδιστικά (Βέργες): Είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος στην Ελλάδα. Χρησιμοποιούνται φορητά μηχανήματα (ηλεκτρικά, βενζινοκίνητα ή αέρος) που με την παλμική τους κίνηση ρίχνουν τον καρπό στα δίχτυα. Είναι πολύ πιο γρήγορα από τη συγκομιδή στο χέρι, αλλά απαιτούν προσοχή για να μην τραυματιστεί ο καρπός και τα κλαδιά.
- Δονητές Κορμού: Μεγάλα μηχανήματα που «αγκαλιάζουν» και τινάζουν ολόκληρο τον κορμό του δέντρου. Είναι κατάλληλοι για μεγάλους, σύγχρονους ελαιώνες και μειώνουν δραστικά τον χρόνο και το κόστος, αλλά απαιτούν δέντρα με κατάλληλη διαμόρφωση.
3. Μετά τη Συγκομιδή: Ο Αγώνας Δρόμου για το Ελαιοτριβείο
Η ποιότητα του ελαιολάδου κρίνεται τις πρώτες ώρες μετά την απομάκρυνση του καρπού από το δέντρο.
- Χρήση Διχτυών: Πάντα να χρησιμοποιείτε ελαιόδιχτα και ποτέ να μην μαζεύετε τις ελιές που έχουν πέσει στο χώμα, καθώς έχουν υψηλότερη οξύτητα.
- Αποθήκευση σε Τελάρα: Αμέσως μετά τη συγκομιδή, ο καρπός πρέπει να καθαρίζεται από φύλλα και κλαδιά και να τοποθετείται σε καλά αεριζόμενα, διάτρητα τελάρα (κλούβες) και όχι σε τσουβάλια. Τα τσουβάλια προκαλούν αύξηση της θερμοκρασίας, πίεση του καρπού και ζυμώσεις που καταστρέφουν την ποιότητα.
- Άμεση Έλαιοποίηση: Ο καρπός πρέπει να μεταφέρεται στο ελαιοτριβείο και να ελαιοποιείται το συντομότερο δυνατό, ιδανικά εντός 24 ωρών από τη συγκομιδή. Κάθε ώρα που περνά, η οξύτητα αυξάνεται και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά υποβαθμίζονται.
Μείνετε Πάντα Ενημερωμένοι! Η έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση είναι το πιο δυνατό εργαλείο για κάθε σύγχρονο αγρότη. Εξασφαλίστε ότι λαμβάνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις, τις αναλύσεις και τους οδηγούς που σας αφορούν.
➡️ Πατήστε εδώ για να διαβάσετε περισσότερες ειδήσεις και αναλύσεις στο e-agrotis.gr
