Τί είναι και τα οφέλη της κομποστοποίησης~Συμβουλές για αρχάριους
Τα οφέλη της κομποστοποίησης για την προστασία του περιβάλλοντος παρουσιάστηκαν μεταξύ άλλων στο διήμερο φεστιβάλ κατά της σπατάλης τροφίμων, που διοργανώθηκε από την «Καλύτερη Ζωή» του WWF Ελλάς και το ΜΠΟΡΟΥΜΕ.
Πέρα από την πρόληψη δημιουργίας μεγάλης ποσότητας απορριμμάτων τροφής, υπάρχει πάντα ένα μικρό κομμάτι προϊόντων που δεν μπορεί να αξιοποιηθεί και παραμένει στην κουζίνα ενός νοικοκυριού ως απόβλητο. Αυτό συμβαίνει με διάφορα υλικά, όπως φλούδες από πατάτες και πορτοκάλια, τσόφλια από αυγά, χαρτί κουζίνας, ρίζες χορταρικών για σαλάτα που περίσσεψε και άλλα.
Τι είναι η κομποστοποίηση;
Πρόκειται για μια διαδικασία η οποία μετατρέπει τα οργανικά υλικά σε μια πλούσια σκούρα ουσία, που λέγεται κομπόστ ή χούμους ή εδαφοβελτιωτικό. Τα βακτήρια, οι μύκητες και άλλα μικρόβια είναι οι ‘εργάτες’ της κομποστοποίησης. Το τελικό αποτέλεσμα είναι το κομπόστ (πλούσιο, σκούρο, θριφτό και άοσμο), τέλειο λίπασμα για τον κήπο.
Ποια τα οφέλη;
Εξοικονόμηση χρημάτων, μείωση των σκουπιδιών του νοικοκυριού, βελτίωση της ποιότητας του εδάφους, προστασία του περιβάλλοντος και περαιτέρω συμμόρφωση με τους περιβαλλοντικούς κανόνες της ΕΕ είναι μερικά από τα οφέλη της κομποστοποίησης. Εκτιμάται ότι το 35% των οικιακών απορριμμάτων μπορούν να κομποστοποιηθούν.
Πώς να κομποστοποιήσουμε;
Σε πρακτικό επίπεδο, για επιτυχημένη κομποστοποίηση πρέπει να γίνεται σωστός και συχνός αερισμός ώστε να αναπληρώνεται το οξυγόνο, η υγρασία να διατηρείται σε σωστά επίπεδα και η θερμοκρασία στο εσωτερικό του δοχείου να κυμαίνεται από 45 έως 75ο C.
Τι κομποστοποιείται και τι όχι;
Στον κομποστοποιητή μπορούν να μπουν από κομμάτια χαρτιού και κλαδιά μέχρι τσόφλια αυγών και στάχτη από ξύλα. Τα καφέ στοιχεία-ξηρά, σκληρά και πλούσια σε άνθρακα- είναι πηγή τροφής του κομπόστ, ενώ τα πράσινα υπολείμματα-μαλακά, υγρά και πλούσια σε άζωτο– είναι βασικοί ενεργοποιητές του κομπόστ.
Η ευρύτερη λίστα εμπεριέχει επίσης λαχανικά, χορταρικά, φρούτα, φλούδια, υπολείμματα από σαλάτες, χαρτιά κουζίνας, ροκανίδια, άχυρα, υπολείμματα από καφέ και τσάι, αλλά και κοπριά από φυτοφάγα ζώα (κότες, αγελάδες, άλογα). Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται προσεκτική επιλογή των υλικών που θα μπουν στον κομποστοποιητή.
Τα καφέ
Ξηρά, σκληρά και πλούσια σε άνθρακα – πηγή τροφής του κομπόστ!
Τα πράσινα
Μαλακά, υγρά, πλούσια σε άζωτο – ενεργοποιητές του κομπόστ!
Στη λίστα των υλικών που δεν κομποστοποιούνται συμπεριλαμβάνονται τα μαγειρεμένα ζωικά είδη (κρέας, ψάρι, πουλερικά, γαλακτοκομικά), το γυαλί, το αλουμίνιο, το πλαστικό, η στάχτη από κάρβουνα, το ξύλο με βαφή ή βερνίκι, οι ακαθαρσίες σκύλων και γάτων.
Τί δεν κομποστοποιείται
Μαγειρεμένα, ζωικά είδη
Οδηγίες κομποστοποίησης
Το ώριμο κομπόστ μοιάζει με σκούρο, μαλακό, σπογγώδες χώμα, και μυρίζει όπως το δάσος μετά τη βροχή. Μπορεί να παραχθεί σε κτήματα με τη δημιουργία σωρού, ή στο σπίτι σε κάδο κομποστοποίησης. Η διαδικασία διαρκεί 3-6 μήνες.
Η κομποστοποίηση φέρνει πολλαπλά οφέλη: Εξοικονομούμε χρήματα, μειώνουμε τα σκουπίδια του νοικοκυριού, βελτιώνουμε την ποιότητα του εδάφους, προστατεύουμε το περιβάλλον και βοηθάμε την Ελλάδα να αποφύγει πρόσθετα τσουχτερά περιβαλλοντικά πρόστιμα, καθώς εκτιμάται πως η κομποστοποίηση μπορεί να φέρει μείωση του όγκου των σκουπιδιών που καταλήγουν στις χωματερές έως και 30%.
Βασικοί παράγοντες για πετυχημένη κομποστοποίηση
Χρήσιμες Συμβουλές:
Βρες το κατάλληλο σημείο για τον κάδο
Η υπερβολική ζέστη ή το υπερβολικό κρύο μπορούν να βλάψουν τη διαδικασία της κομποστοποίησης. Αν και οι περισσότεροι απλοί κομποστοποιητές μπορούν να τοποθετηθούν οπουδήποτε, προτίμησε να βρεις ένα σκιερό μέρος για τον κάδο σου, ώστε να δημιουργήσεις τις κατάλληλες συνθήκες για την αποικοδόμηση των απορριμμάτων της κουζίνας σου.
• Η θερμοκρασία στο εσωτερικό να παραμένει μεταξύ 45 έως 75οC.
Πρόσεξε τα υλικά που θα βάλεις στον κομποστοποιητή
Για να πετύχει η διαδικασία της κομποστοποίησης, πρέπει να προσθέσεις την ιδανική αναλογία υλικών που περιέχουν άνθρακα και άζωτο. Μην πανικοβάλλεσαι! Δεν θα μπλέξεις με χημεία. Είναι πολύ απλό:
- Τα υλικά που περιέχουν άνθρακα είναι πιο ξερά, απορροφητικά και συνήθως καφέ, π.χ. ξερά φύλλα, ξερά κλαδιά, χαρτί κουζίνας, άχυρα, πριονίδια ξύλου (όχι επεξεργασμένου) και στάχτες.
- Τα υλικά που περιέχουν άζωτο είναι τα φρέσκα και συνήθως πράσινα, π.χ. κομμένο γρασίδι, χλωρά φύλλα, λαχανικά, φρούτα, τσόφλια αυγών, κατακάθι του καφέ και φακελάκια από τσάι.
Για κάθε ένα μέρος από “πράσινα” υλικά, βάζεις 3 μέρη από “καφέ” υλικά.
Προσοχή! Μη βάζεις στον κάδο λίπη, έλαια, άρρωστα ή μολυσμένα φυτά, λεμόνια, ξίδι, μαγειρεμένο φαγητό, ζωικά τρόφιμα, ρίζες, σπόρους και απορρίμματα των κατοικίδιων, καθώς είτε αναστέλλουν τη διαδικασία της κομποστοποίησης είτε ελκύουν έντομα και τρωκτικά.
Πρόσθεσε μία στρώση φρέσκου χώματος
Η κομποστοποίηση είναι μία διαδικασία που παρατηρούμε στη φύση και για να πραγματοποιηθεί χρειάζεται χώμα ή μικροοργανισμούς που συμβάλλουν στην αποικοδόμηση των απορριμμάτων.
Εφόσον ο κάδος στο μπαλκόνι σου δεν επικοινωνεί με το χώμα, πρέπει να βάλεις μία παχιά στρώση φρέσκου χώματος στον πάτο. Φρέσκο χώμα μπορεί να είναι το υγρό χώμα ή άλλο κομπόστ. Με αυτόν τον τρόπο θα προσφέρεις στο μείγμα τους απαραίτητους μικροοργανισμούς που χρειάζονται για τη διαδικασία της κομποστοποίησης.
Ξεκίνα να γεμίζεις τον κάδο
Τώρα που ξέρεις τι θα βάζεις μέσα στον κάδο κι έχεις φτιάξει τη βάση χώματος, ήρθε η ώρα να συνθέσεις το μείγμα από σκουπίδια για το κομπόστ.
Βάλε μία στρώση από “πράσινα” υλικά – δηλαδή τα σκουπίδια από την κουζίνα σου, όπως είπαμε παραπάνω – μία στρώση από θρυμματισμένο χαρτί κουζίνας και μία στρώση από ξερά φύλλα ή κλαδιά. Κάθε φορά που προσθέτεις “πράσινα” υλικά, φρόντισε να καλύπτεις με μία στρώση “καφέ” υλικών, τα οποία εμποδίζουν την απελευθέρωση άσχημης μυρωδιάς από το μείγμα σου και βοηθούν στην αποικοδόμηση των “πράσινων”.
Όταν γεμίσει ο κάδος, κάλυψε με μία γενναία στρώση χώματος και κλείσε το καπάκι. Ώρα να “μαγειρευτεί” το κομπόστ!
Tip!
Φρόντισε να κόβεις σε πολύ μικρά κομμάτια τα υλικά που βάζεις στον κάδο, για να κομποστοποιηθούν γρηγορότερα!
Ανακάτευε συχνά το μείγμα
Για να προωθήσεις τη διαδικασία της κομποστοποίησης, φρόντισε να ανακατεύεις το περιεχόμενο του κάδου με μία μακριά πιρούνα κάθε δύο εβδομάδες. Με αυτόν τον τρόπο το μείγμα σου γεμίζει οξυγόνο και βοηθάς τους μικροοργανισμούς που βρίσκονται μέσα στον κάδο να αναπνεύσουν.
Αν προτιμήσεις περιστρεφόμενο κομποστοποιητή, χρειάζεται να τον περιστρέφεις κάθε τρεις με τέσσερις ημέρες για να πετύχεις την απαραίτητη ανάμειξη των υλικών.
Πότε θα είναι έτοιμο το κομπόστ;
Το χρονικό διάστημα παραγωγής κομπόστ εξαρτάται από την αναλογία των υλικών, το μέγεθος του κάδου και το είδος του κομποστοποιητή. Σε γενικές γραμμές, όταν κάνεις κομποστοποίηση σε απλό στατικό κάδο, χρειάζεται να περιμένεις 4 έως 6 μήνες – ίσως και παραπάνω – για να αποικοδομηθούν τα απορρίμματα. Ναι, χρειάζεται υπομονή!
Αν χρησιμοποιήσεις, όμως, περιστρεφόμενο κομποστοποιητή, θα περιμένεις περίπου 1-2 μήνες για το παραγόμενο κομπόστ.
Πώς θα καταλάβεις ότι είναι έτοιμο;
Όταν το κομπόστ κατεβάσει θερμοκρασία, μυρίζει όπως το φρέσκο χώμα και έχει σκούρο χρώμα, τότε είναι έτοιμο! Αν δεις κάποια κομμάτια από φρούτα ή λαχανικά στον κάδο, μην ανησυχήσεις. Απλά ήταν αρκετά μεγάλα για να αποικοδομηθούν από τους μικροοργανισμούς.
Και τώρα; Χρησιμοποίησε το κομπόστ σαν λίπασμα στον κήπο ή στις γλάστρες σου και δες τα λαχανικά ή τα φυτά σου να ομορφαίνουν! Μην ξεχάσεις να κρατήσεις λίγο κομπόστ για να ξεκινήσεις τον επόμενο κύκλο κομποστοποίησης.
Είσαι αρχάριος με την κομποστοποίηση;
Ξεκίνα να την κάνεις σε έναν μικρό κάδο για να πειραματιστείς πρώτα με τη διαδικασία. Αφού επαναλάβεις 1-2 φορές, προχώρησε σε ένα μεγαλύτερο κάδο. Όταν εξοικειωθείς με την κομποστοποίηση, μπορείς να διατηρείς 2 – 3 κάδους, έτσι ώστε όταν γεμίζει ο ένας, να χρησιμοποιείς τον άλλον και τούμπαλιν.
Είμαστε πάντα δίπλα στον αγρότη! Στο e-Αgrotis.gr βρίσκουμε, ψάχνουμε και είμαστε δίπλα στον αγρότη, προσφέροντας ουσιαστική στήριξη και πλήρεις ενημερώσεις για τα θέματα που τον απασχολούν.
