Τι είναι η κομποστοποίηση;
O όρος ”κομποστοποίηση” προέρχεται από την αγγλική λέξη κομπόστ (compost), το φυτικό λίπασμα δηλαδή, που παράγεται από την αποσύνθεση των οργανικών-βιοαποικοδομήσιμων υλικών. Τα οργανικά απόβλητα κάτω από ελεγχόμενες αερόβιες συνθήκες, μετατρέπονται σε ένα πλούσιο οργανικό μείγμα που λειτουργεί ως εδαφοβελτιωτικό και λίπασμα.
Σκοπός της κομποστοποίησης είναι η ορθολογική διαχείριση των στερεών υπολειμμάτων με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Χαρακτηριστικά κομπόστ
Το κομπόστ είναι βελτιωτικό εδάφους, που έχει προκύψει από ελεγχόμενη αερόβια αποσύνθεση οργανικών υλικών, είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, κατάλληλο για την ανάπτυξη φυτών.
Έχει σκούρο καφέ χρώμα, είναι εύθρυπτο και χαλαρό, έχει γήινη μυρωδιά.
Διαδικασία παραγωγής του κομπόστ
Για την έναρξη αλλά και την εξέλιξη της διαδικασίας αυτής, είναι απαραίτητη η παρουσία βιολογικών παραγόντων, όπως συγκεκριμένες ομάδες μικροοργανισμών (αερόβια βακτήρια, μύκητες και γεωσκώληκες) που χρησιμοποιούν τον άνθρακα που περιέχεται στα οργανικά ή αλλιώς βιοαποδομήσιμα απορρίμματα, για την ανάπτυξη τους (παραγωγή σακχάρων και θερμότητας). Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η οξείδωση του άνθρακα σε διοξείδιο (CO2) που οδηγεί στην αποδόμηση της οργανικής αλυσίδας και στην απελευθέρωση των ανόργανων θρεπτικών συστατικών (άζωτο, κάλιο, φώσφορος) που βρίσκονται δεσμευμένα σε αυτή, καθιστώντας τα διαθέσιμα στα φυτά. Το κομπόστ που παράγεται μπορεί να έχει πολύ καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κάθε είδους καλλιέργεια.
Τι απαιτείται για τη σύνθεση του κομπόστ
Μείγμα υπολειμμάτων
Μικροοργανισμοί (μύκητες, βακτήρια)
Αερισμός
Υγρασία
Κατάλληλη θερμοκρασία
Πλεονεκτήματα κομπόστ
Ως προς τις φυσικές ιδιότητες του εδάφους, βελτιώνει τη δομή και μειώνει την πυκνότητά του, καταπολεμά τη διάβρωση και αυξάνει την ικανότητα κατακράτησης νερού.
Ως προς τις χημικές ιδιότητες του εδάφους, σταθεροποιεί το pH και βελτιώνει την κατακράτηση θρεπτικών στοιχείων μέσω της αύξησης της ικανότητας ανταλλαγής κατιόντων.
Ως προς τις βιολογικές ιδιότητες του εδάφους, παρέχει θρεπτικό οργανικό υλικό και καταπολεμά τις αρρώστιες των φυτών.
Το πλεονέκτημα του οργανικού compost έναντι των βιομηχανοποιημένων λιπασμάτων είναι ότι δεν περιέχει χημικές και τοξικές ουσίες, επικίνδυνες για την υγεία και το περιβάλλον. Ταυτόχρονα, μειώνεται ο όγκος των απορριμμάτων, ενισχύοντας έμπρακτα την κυκλική οικονομία.
Οικιακή κομποστοποίηση
Οικιακή είναι η κομποστοποίηση η οποία επιτυγχάνεται με τη συλλογή των φυτικών υπολειμμάτων σε μικρούς κάδους στην κουζίνα και στη συνέχεια με την απόθεσή τους στον κήπο ή σε ειδικούς κάδους κομποστοποίησης.
Ειδικοί κάδοι κομποστοποίησης
Χρησιμοποιούνται είτε χειροποίητοι είτε έτοιμοι κάδοι του εμπορίου. Το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένοι μπορεί να είναι ξύλο, πλαστικό ή μέταλλο. Η ιδανική χωρητικότητα του κάδου είναι γύρω στο 1m3.
Υλικά που επιτρέπονται και αυτά που πρέπει να αποφεύγονται
Επιτρέπονται
Πράσινα (πηγή αζώτου): υπολείμματα κήπου, γκαζόν, κλαδέματα, ξερά φύλλα, φρούτα και λαχανικά, οικιακά φυτά, φύλλα, απορρίμματα κουζίνας (π.χ. τσόφλια αυγών, υπολείμματα καφέ, φίλτρα γαλλικού καφέ), υπολείμματα από αφεψήματα, φλούδες, κοτσάνια από φρούτα και λαχανικά, κοπριά (από πουλερικά, αγελάδες, κότες, κουνέλια), καθώς και ξεπλυμένα από άλατα με νερό φύκια.
Καφέ (πηγή άνθρακα): φυτικά υπολείμματα καλλιεργειών (άχυρο, καλαμιές), υπολείμματα ξύλου (φλοιοί κορμών, πριονίδια, κλαδέματα), ξερή χλόη, χαρτί κουζίνας.
Αποφεύγονται
Κόκκαλα,
απορρίμματα σκύλων/γάτων,
έλαια και λίπη,
υπολείμματα από κρέατα και ψάρια,
γαλακτοκομικά,
σπόροι ζιζανίων,
ψωμί – ζυμαρικά,
υπολείμματα μαγειρεμένων τροφών.
Οφέλη της κομποστοποίησης
Βελτίωση της δομής του εδάφους
Αύξηση ωφέλιμων μικροοργανισμών στο έδαφος
Αποφυγή αγοράς ανόργανων λιπασμάτων
Μείωση ποσότητας αποβλήτων του κάθε δήμου που στέλνεται στο ΧΥΤΑ προς υγειονομική ταφή
Περιορισμός ρύπανσης του εδάφους
Χαμηλό κόστος εφαρμογής
Το περιβαλλοντικό όφελος είναι διπλό, καθώς η κομποστοποίηση αφενός μετατρέπει υπολείμματα και απόβλητα σε πρώτη ύλη ώστε να παραχθεί κάτι χρήσιμο, και αφετέρου απαλλάσσει το περιβάλλον από απορρίμματα που θα επιβάρυναν και θα προκαλούσαν μόλυνση.
