Μειώνονται κατά 20% οι ποσότητες νερού για άρδευση από τους ταμιευτήρες του Αλιάκμονα – Τα γεωργικά προϊόντα που κινδυνεύουν περισσότερο
Ανησυχητικά είναι τα πρώτα μηνύματα για το φετινό καλοκαίρι, καθώς όλα δείχνουν πως οι Έλληνες παραγωγοί αναμένεται να διανύσουν ένα από τα θερμότερα των τελευταίων ετών και να πιεστούν ακόμη περισσότερο, προκειμένου να κρατήσουν ποτισμένες τις καλλιέργειές τους.
Εξάλλου, η αρδευτική περίοδος δεν ξεκινά με τον πλέον θετικό τρόπο, αφού από τη μια είναι οι οικονομικές εκκρεμότητες/οφειλές και οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος και από την άλλη τα χαμηλά αποθέματα νερού. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Βόρειας Ελλάδας, που για την αρδευτική περίοδο 2023 θα απαιτηθεί μείωση της παροχής ποσοτήτων αρδευτικού ύδατος από τους ταμιευτήρες του Αλιάκμονα.
Τα χειρότερα, όμως, είναι… ακόμα μπροστά. Η κλιματική αλλαγή και η μεταβλητότητα του κλίματος προβλέπεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη γεωργική παραγωγή, τόσο όσον αφορά την απόδοση των καλλιεργειών όσο και τις τοποθεσίες στις οποίες μπορούν να καλλιεργηθούν διαφορετικές καλλιέργειες.
Η καλλιεργητική περίοδος έχει επιμηκυνθεί και προβλέπεται να αυξηθεί περαιτέρω λόγω της πρώιμης έναρξης της ανάπτυξης την άνοιξη και της αύξησης της διάρκειας της καλλιεργητικής περιόδου το φθινόπωρο. Αυτό, όπως εξηγούν οι επιστήμονες, θα επιτρέψει την επέκταση προς βορρά των φυτών που καλλιεργούνται τις θερμές περιόδους σε περιοχές που δεν ήταν προηγουμένως κατάλληλες.
Από την πλευρά της, η Κομισιόν προειδοποιεί ότι λόγω του συνδυασμού ζέστης και ξηρασίας, προβλέπονται σημαντικές απώλειες γεωργικής παραγωγής για τις περισσότερες ευρωπαϊκές περιοχές, οι οποίες δεν θα αντισταθμιστούν από κέρδη στη Βόρεια Ευρώπη.
Οι υψηλές θερμοκρασίες, η λειψυδρία και τα ακραία καιρικά φαινόμενα μπορεί να προκαλέσουν χαμηλότερες αποδόσεις, μεγαλύτερη μεταβλητότητα των αποδόσεων και, μακροπρόθεσμα, μείωση των κατάλληλων εκτάσεων για καλλιέργεια.
Οι επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή
Συνθήκες σοβαρής ξηρασίας και ακραίων θερμοκρασιών στη Νότια Ευρώπη, βροχοπτώσεις ακόμη πιο έντονες στη Βόρεια Ευρώπη και στις ορεινές περιοχές, αναμένεται, μεταξύ άλλων, να κυριαρχήσουν τα επόμενα χρόνια προκαλώντας σοβαρές ζημιές στις περισσότερες καλλιέργειες της ΕΕ, όπως εκτιμούν οι επιστήμονες. Αραβόσιτος, φρούτα, βολβώδη λαχανικά και σόγια αποτελούν τις πιο ευάλωτες σε ακραίες κλιματικές συνθήκες παραγωγές.
Σύμφωνα με τη μελέτη «The impact of extreme climate events on agricultural production in the EU», που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωκοινοβουλίου, «η ξηρασία και οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες έχουν προκαλέσει μακράν το μεγαλύτερο μερίδιο αρνητικών οικονομικών επιπτώσεων στην ευρωπαϊκή γεωργία, κάτι που προβλέπεται να συνεχιστεί και στο μέλλον». Μάλιστα, όπως υπογραμμίζεται, «η ξηρασία θα μειώσει τις αποδόσεις των περισσότερων καλλιεργειών, εκτός από αυτές που θα συνεχίσουν να αρδεύονται». Οι προβλέψεις δεν είναι καθόλου αισιόδοξες. Εκτιμάται ότι οι ημέρες με καύσωνα θα πενταπλασιαστούν τουλάχιστον έως το τέλος του αιώνα σε περιοχές με πιο ψυχρό κλίμα και θα τριανταπλασιαστούν στις περιοχές με πιο θερμό κλίμα!
Μάλιστα, οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη Νότια Ευρώπη, όπου οι συνθήκες σοβαρής ξηρασίας θα μπορούσαν να τριπλασιαστούν έως το τέλος του αιώνα.
Απώλειες
Σύμφωνα με την έκθεση, οι περισσότερες καλλιέργειες θα υποστούν απώλειες ως προς την απόδοσή τους σε περίπτωση ξηρασίας, παγετού ή πλημμυρών. Ακόμα και τα βοσκοτόπια είναι ευαίσθητα στην ξηρασία, προκαλώντας κλιμακωτές επιπτώσεις στον κτηνοτροφικό τομέα. «Οι απώλειες ειδικά στον αγροτικό τομέα αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 60% των απωλειών που συνδέονται με την ξηρασία», αναφέρεται. Και «αυτό προβλέπεται να αυξηθεί στο μέλλον».
Οι ευάλωτοι υποτομείς του πρωτογενούς τομέα περιλαμβάνουν τα μη αρδευόμενα σιτηρά, τα οπωροφόρα δέντρα, τα πολυετή φυτά, τα βολβώδη φυτά, που καλλιεργούνται σε περιοχές με ακραίες βροχοπτώσεις, και την κτηνοτροφία, όταν εξαρτάται από τις χλωρές χορτονομές
Στα «κόκκινα» η Μεσόγειος
Η παρατεταμένη ξηρασία στη Νότια Ευρώπη τους τελευταίους μήνες, αλλά και οι υψηλές θερμοκρασίες που κατέγραψε τις τελευταίες ημέρες η Ισπανία, προκαλούν προβληματισμό για το μέλλον στη χώρα μας, με επιστήμονες να μην αποκλείουν το ενδεχόμενο η Ελλάδα φέτος να διανύσει το πιο θερμό της καλοκαίρι. Οι ίδιοι, βέβαια, εξηγούν ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια τι ακριβώς θα συμβεί και προς το παρόν μπορούν να υπάρχουν μόνο εκτιμήσεις.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η Ισπανία αντιμετωπίζει αφύσικα υψηλές θερμοκρασίες, βιώνοντας συνθήκες ξηρασίας τουλάχιστον 36 μήνες. Η απουσία βροχών προκάλεσε μη αναστρέψιμες απώλειες σε περισσότερα από 3,5 εκατ. εκτάρια καλλιεργειών και εξαφάνισε συγκομιδές σιτηρών στην Ανδαλουσία, στην Καστίγια Λα Μάντσα, στην Εξτρεμαδούρα και στη Μούρθια. Μάλιστα, στις 27 Απρίλιου 2023 καταγράφηκε η πιο ζεστή ημέρα στην Ευρώπη για τον μήνα Απρίλιο. Την ημέρα εκείνη, η θερμοκρασία στο αεροδρόμιο της Κόρδοβα στην Ισπανία έφτασε τους 38,8°C, τιμή που αποτελεί ρεκόρ για την Ιβηρική Χερσόνησο κατά τον μήνα Απρίλιο.
Όμως, και στη Βόρεια Ιταλία η κατάσταση δεν φαίνεται να είναι καλύτερη. Ήδη, από τον περασμένο μήνα, έχει μειωθεί ανησυχητικά η στάθμη των νερών στον ποταμό Πάδο, τον μεγαλύτερο ποταμό της χώρας. Η τεράστια λεκάνη του ποταμού, περίπου 71.000 τ.χ., παρέχει νερό για την άρδευση των χωραφιών και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στους κατοίκους των γύρω περιοχών, αλλά πλέον όλες αντιμετωπίζουν ξηρασία.
Πηγή ypaithros.gr
