Πότε και πως καλλιεργείται το ρεβύθι στο λαχανόκηπο και στον αγρό. Ποιοί είναι οι κατάλληλοι καλλιεργητικοί χειρισμοί για μια αποδοτική καλλιέργεια.
Βοτανική ταξινόμηση: Βοτανικά ανήκει στο είδος Cicer arietinum της οικογένειας Fabaceae.
Άλλες ονομασίες: Ερέβινθος
Στοιχεία παραγωγής στην Ελλάδα: τα τελευταία χρόνια υπάρχει σημαντική αύξηση της καλλιέργειας του ρεβιθιού καθώς επίσης και της φακής και του φασολιού στη χώρα μας. Η αύξηση αυτή αγγίζει μέχρι και τα 30% στα στρέμματα πανελλαδικά.
Χρονικό εύρος καλλιέργειας: η σπορά γίνεται τον Φεβρουάριο με Μάρτιο και η συγκομιδη στο τέλος Ιουλίου. Σε περιοχές που δεν υπάρχει πρόβλημα με υψηλή εδαφική και ατμοσφαιρική υγρασία η καλλιέργεια μπορεί να γίνει και το φθινόπωρο.
Εμπορεύσιμο τμήμα: Τα σπέρματα στους λοβούς των φυτών. Το ρεβύθι καταναλώνετε είτε βρασμένο είτε αποξηραμένο ως ξηρός καρπός (στραγάλι). Τα παλιά χρόνια ήταν διαδεδομένη η νώθευση του ελληνικού καφέ με ρεβύθι. Θεωρείτε πλούσια τροφή σε υδατάνθρακες κυρίως άμυλο 55% και σε πρωτεΐνες 25% όπως και όλα τα ψυχανθή.
Βοτανικά χαρακτηριστικά
Ύψος – Ανάπτυξη φυτού: το ύψος του φυτού μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 75 cm. Το ρεβίθι είναι ετήσιο ποώδες φυτό.
Φύλλα: σύνθετα φύλλα με 6.15 ζεύγη φύλλα ρίον. Τα φύλλα έχουν οδοντωτή περιφέρεια και είναι τριχωτά
Άνθη: το ρεβίθι είναι αυτογονιμοποιημένο φυτό.
Καρποί: Οι λοβοί του φυτού είναι τριχωτοί και φέρουν ένα ή δύο σπόρους. Οι καρποί είναι στρογγυλοί με ελαφρές αυλακώσεις.
Ρίζες: το ριζικό σύστημα στο ρεβύθι είναι πλούσιο και καλά ανεπτυγμένο. Στις ρίζες του φυτού όπως και σε όλα τα άλλα ψυχανθή σχηματίζονται τα φυμάτια όπου εκεί δημιουργούνται συμβατικές σχέσεις των ριζών με αζωτοδεσμευτικα βακτήρια. Στο τέλος της καλλιέργειας η ενσωμάτωση των υπολειμμάτων της καλλιέργειας του ρεβυθιού στο έδαφος εμπλουτίζει σημαντικά το έδαφος τόσο με οργανική ουσία όσο και με άζωτο.
Ρυθμός ανάπτυξης: Μέτριος έως γρήγορος ρυθμός ανάπτυξης
Παράγοντες που επηρεάζουν την καλλιέργεια στο ρεβύθι
Θερμοκρασία: είναι φυτό αρκετά ανθεκτικό στην ξηρασία και στις υψηλές θερμοκρασίες.
Έδαφος-Χώμα: μπορεί να καλλιεργηθεί και σε αλατούχα και αλκαλικά εδάφη. Καλό είναι να προτιμούνται τα εδάφη που δεν συγκρατούν πολύ υγρασία ενώ προτιμούνται οι πλαγιές που στραγγίζουν ευκολότερα. Εδάφη μέσης σύστασης είναι τα ιδανικά με pH 6,5 – 8.
Υγρασία: υψηλή εδαφική και ατμοσφαιρική υγρασία δεν ευνοεί την ανάπτυξη του φυτού. Παραθαλάσσιες περιοχές θεωρούνται ακατάλληλες για την καλλιέργεια του ρεβιθιού λόγω της ανάπτυξης του μύκητα της ασκοχύτωσης.
Καλλιεργητικές εργασίες και περιποιήσεις που χρειάζεται:
Προετοιμασία εδάφους: το έδαφος καλό είναι να έχει οργανωθεί και ισοπεδωθεί ενώ θα πρέπει να έχουν αφαιρεθεί ξένα υλικά και πέτρες.
Πότισμα: η καλλιέργεια του ρεβιθιού θεωρείται ξηρική καλλιέργεια. Εάν υπάρχει δυνατότητα ποτίσματος μία ή δύο φορές κατά την περίοδο της άνθησης και του γεμίσματος των λοβών η παραγωγή θα είναι κατά πολύ μεγαλύτερη.
Λίπασμα: η λίπανση στο ρεβύθι δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Βασική λίπανση γίνεται με ελάχιστο άζωτο και περισσότερο φώσφορο και κάλιο.
Λοιπές εργασίες: η συχνή αφαίρεση των ζιζανίων είναι μία πάρα πολύ σημαντική εργασία για την καλλιέργεια του ρεβιθιού καθώς ανταγωνίζεται πάρα πολύ τα ζιζάνια σε θρεπτικά στοιχεία επιδρώντας έτσι στην ανάπτυξη και στην παραγωγικότητα των φυτών.
Σπορά: το ρεβίθι σπέρνεται από τις αρχές Φεβρουαρίου μέχρι αρχές Μαρτίου. Η συνιστώμενη ποσότητα σπόρου είναι 16 με 17 κιλά ανά στρέμμα για μεγαλόσπερμες ποικιλίες και 12 με 13 κιλά το στρέμμα για μεσόσπερμες.
Καλλιέργεια ρεβυθιού μπορεί να γίνει και το φθινόπωρο εάν δεν υπάρχει πρόβλημα με την ασκοχυτωση στις περιοχές που καλλιεργείται
Αμειψισπορά: από τα παλιά χρόνια γινόταν αμειψισπορά με σιτηρά και ψυχανθή. Με αυτό τον τρόπο οι καλλιεργητές πετύχαιναν τον εμπλουτισμό του εδάφους με οργανική ουσία από τα ψυχανθή εξαιτίας των άζωτο βακτηρίων και επιπλέον καλύτερες παραγωγές στα σιτηρά.
Φυτά ανά τ.μ. συνήθως προτείνεται η πυκνότητα φύτευσης 50 με 60 φυτών ανά τετραγωνικό μέτρο στις μεσόσπερμες και μεγαλόσπερμες ποικιλίες
Ποικιλίες ρεβυθιού
Υπάρχουν τρεις σημαντικές κατηγορίες με βάση τις ποικιλίες του ρεβιθιού όπου είναι οι μικρόσπερμες, οι μεσόσπερμες και οι μεγαλόσπερμες ποικιλίες.
Όσον αφορά τις ελληνικές ποικιλίες βρώσιμων ρεβυθιών οι πιο γνωστές είναι η ποικιλία Θήβα η ποικιλία Γραβιά και ποικιλία Έβρος. Η ποικιλία Θήβα είναι μεγάλος παίρνει με με τα σπέρματα να είναι λευκού χρώματος.
Εχθροί και ασθένειες που προσβάλλουν το φυτό
Υψηλή υγρασία ευνοεί την ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών με κυριότερες την Ασκοχύτωση και την φουζαρίωση.
Έντομα που προσβάλλουν την καλλιέργεια του ρεβιθιού είναι από τα λεπιδόπτερα τα Helicoverpa armigera και το Αgriotis sp. και από τα Κολεόπτερα ο Bρούχος (Bruchus sp.).
Επιπλέον, προσβάλλεται και από νηματώδεις.
Συγκομιδή – συντήρηση
Τα ρεβίθια συγκομίζονται προς τα τέλη Ιουλίου. Οι αποδόσεις ανά στρέμμα για τα ρεβίθια φτάνουν περίπου τα 100 kg ενώ εάν έχουμε ένα με δύο ποτίσματα στις κρίσιμες περιόδους άνθησης και δεσίματος των λοβών η απόδοση μπορεί να φτάσει έως και 250 κιλά το στρέμμα.
Αντλήθηκαν πληροφορίες από:
http://www.opengov.gr/ypaat/wp-content/uploads/downloads/2013/05/revithiou.pdf
https://geotee-anmak.gr/wp-content/uploads/2020/12/rebithia_fakes.pdf