Η Ιαπωνία αποτελεί μια χώρα η οποία όχι μόνο καταναλώνει ελαιόλαδο, αλλά και παράγει. Ο καθηγητής και συνεργάτης μας κ. Juan Vilar σκιαγραφεί την αγορά ελαιολάδου και τις καταναλωτικές συνήθειες στην “χώρα του ανατέλλοντος ηλίου”. Αξίζει να σημειωθεί πως είναι μια από τις πιο απαιτητικές αγορές ως προς τις εισαγωγές, καθώς η έννοια της υγιεινής διατροφής (και εν προκειμένω οι ιδιότητες του ελαιολάδου) είναι βαθιά ριζωμένη στη συνείδηση των καταναλωτών.
Ο ελαιοκομικός της τομέας
Αυτή τη στιγμή η Ιαπωνία διαθέτει 5.100.000 στρέμματα ελαιώνες. Βρίσκεται στην πεντηκοστή θέση σε καλλιεργούμενη έκταση στον κόσμο, στην τεσσαρακοστή τρίτη στην παραγωγή ελαιολάδου και στην πεντηκοστή ένατη θέση στην παραγωγή επιτραπέζιων ελιών. Από τη συνολική παραγωγή, το 99,4% αντιστοιχεί στο ελαιόλαδο, ενώ μόλις το 0,6% αφορά την παραγωγή επιτραπέζιων ελιών.
Όσον αφορά τον τύπο φύτευσης, οι εντατικοί ελαιώνες αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα καταλαμβάνοντας το 84,2% των εκτάσεων, με τους παραδοσιακούς και τους υπερεντατικούς να ακολουθούν (9,9% και 5,9% αντίστοιχα). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι όλοι οι ελαιώνες της χώρας είναι ξερικοί.
Αναφορικά με την παραγωγή ελαιολάδου, εκείνη φτάνει τους 300 τόνους, χωρίς να εξάγεται κάποια ποσότητα προς άλλες χώρες. Συνολικά διαθέτει 30 ελαιοτριβεία. Από το σύνολο του παραγόμενου ελαιολάδου, το 90% κατατάσσεται στην κατηγορία “παρθένο/ έξτρα παρθένο” και το υπόλοιπο 10% στην κατηγορία “λαμπάντε”. Από κάθε στρέμμα παράγονται κατά μέσο όρο 59,2 κιλά ελαιολάδου.
Επιπλέον, ετησίως παράγει περί τους 10 τόνους επιτραπέζιες ελιές, που προορίζονται για εγχώρια κατανάλωση. Αυτό σημαίνει πως κατά μέσο όρο παράγονται 348 κιλά επιτραπέζιας ελιάς ανά στρέμμα.
Το προφίλ του καταναλωτή στην Ιαπωνία
Από το σύνολο των ζωικών και φυτικών λιπών που καταναλώνονται στην Ιαπωνία, το 2% αντιστοιχεί στην κατανάλωση ελαιολάδου, που αντιστοιχεί σε 75.000 τόνους ελαιολάδου. Όπως δείχνει και ο Πίνακας 1, η μέση ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση ελαιολάδου ανέρχεται σε 0,59 λίτρα.
Πίνακας 1: Κατανάλωση και χρήσεις ελαιολάδου στην Ιαπωνία
Όσον αφορά το προφίλ του καταναλωτή, από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει πως οι άνδρες καταναλώνουν περισσότερο ελαιόλαδο από τις γυναίκες (53,6% και 46,4% αντίστοιχα). Όσον αφορά την ηλικία, όσο μεγαλύτερη είναι τόσο αυξάνεται και η κατανάλωση. Ενδεικτικά, τα άτομα ηλικίας μεταξύ 50 και 65 ετών καταναλώνουν το 38% του ελαιολάδου στη χώρα.
Ανάλογα με τη δομή της οικογένειας, η κατανάλωση είναι ίση ανάμεσα σε μεσήλικες οικογένειες με παιδιά και άγαμους, με 21% έκαστος. Επιπρόσθετα, όσοι έχουν μεσαίο-χαμηλό εισόδημα καταναλώνουν περισσότερο ελαιόλαδο από εκείνους που έχουν χαμηλό εισόδημα (μέσο εισόδημα το 38%, χαμηλό εισόδημα το 17%, υψηλό εισόδημα το 45%).
Σε ό,τι αφορά το ποσοστό κατανάλωσης ελαιολάδου ανάλογα με το επίπεδο της ακαδημαϊκής κατάρτισης, όπως προκύπτει από τον Πίνακα 2, εκείνοι που έχουν λάβει τριτοβάθμια εκπαίδευση (πανεπιστήμιο), καταναλώνουν ελαιόλαδο σε μεγαλύτερη αναλογία σε σχέση με αυτούς που έχουν λάβει λιγότερη εκπαίδευση.
Πίνακας 2: Προφίλ καταναλωτή ελαιολάδου στην Ιαπωνία
Στο μέτωπο των ποιοτικών κατηγοριών, το 80% καταναλώνει εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και σε μικρότερο βαθμό παρθένο ελαιόλαδο (15%), ακολουθούμενο από το “ελαιόλαδο” με 5%, ενώ δεν καταναλώνεται το πυρηνέλαιο. Ανάλογα με το δοχείο, οι Ιάπωνες καταναλωτές προτιμούν το γυάλινο δοχείο (61%) και ακολουθεί το πλαστικό δοχείο PET (20%).
Επιπλέον, στην Ιαπωνία το ελαιόλαδο χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο σε σαλάτες και στο μαγείρεμα (40% και 39% αντίστοιχα). Το τηγάνισμα τροφίμων αντιπροσωπεύει μόλις το 6%.
Πίνακας 3: Προτιμήσεις καταναλωτών όσον αφορά το ελαιόλαδο στην Ιαπωνία
Ανάλογα με το σημείο όπου αγοράζεται το ελαιόλαδο, κυριαρχούν κυρίως οι αγορές σε υπεραγορές (60%) και σε μικρότερο βαθμό σε σούπερ μάρκετ (20%), μέσω internet (8%) και σε παραδοσιακά καταστήματα (8%).
Τέλος, το 74% του ελαιολάδου καταναλώνεται οικιακά και το υπόλοιπο 26% εκτός σπιτιού, εκ των οποίων το 40% σε κονσέρβες, το 20% σε ξενοδοχεία και βιομηχανία επεξεργασίας τροφίμων και το 10% μπαρ και συναθροίσεις.
Αναλυτικά για τη θέση της Ελλάδας στις εισαγωγές ελαιολάδου της Ιαπωνίας βλέπε εδώ.
Φωτό Γιαπωνέζος ελαιοπαραγωγός , αναδημοσίευση από Ελιά & Ελαιόλαδο
